Meteen naar de inhoud

Hoe kan mijn machine aan de essentiële gezondheids- en veiligheidseisen uit de Machinerichtlijn 2006/42/EG voldoen? Martin Krüger (advocaat Machinerichtlijn) legt uit.

De innovatie van machines, de beschikbaarheid van betere alternatieven, wijzigingen van machines en de steeds verdergaande robotisering werpt bij ondernemers binnen de maakindustrie veel nieuwe vragen over de veiligheid op. In deze bijdrage zullen Maakindustrie Advocaten Remko Roosjen en Martin Krüger ingaan op de essentiële gezondheids- en veiligheidseisen, zoals verwoord in Bijlage I van de Machinerichtlijn.

ADVOCAAT gespecialiseerd in de MACHINERICHTLIJN

Als fabrikant van een machine streeft u er natuurlijk naar dat uw machines te allen tijde veilig zijn en voldoen aan de geldende wet- en regelgeving, waaronder aan de Machinerichtlijn. Uitgangspunt van de Machinerichtlijn is dat de fabrikant verantwoordelijk is voor de veiligheid van de door hem geproduceerde machines. Martin Krüger is als advocaat gespecialiseerd in de Machinerichtlijn. Wanneer u daarover vragen heeft

Hoe kunt u als fabrikant voor een veilige machine zorgen? Als Maakindustrie Advocaten wordt ons deze vraag vaak voorgelegd bij lopende juridische procedures over productaansprakelijkheid of in de advisering.

DE MACHINERICHTLIJN EN CE-MARKERING

De Machinerichtlijn is een Europese richtlijn die voorwaarden schept waaraan machines moeten voldoen, voordat ze op de (Europese) markt (EU + Europese Economische Ruimte) mogen worden gebracht. De landen in de Europese Unie zijn verplicht de richtlijn om te zetten in nationale wetgeving. In Nederland is dat gedaan in de vorm van het Warenwetbesluit machines, die als zodanig direct voor u als ondernemer-fabrikant geldt.

Tip: één van onze grootste handelspartners is Groot-Brittannië. Vanwege de BREXIT zal er binnen afzienbare termijn waarschijnlijk een en ander wijzigen met betrekking tot machines uit Groot-Brittannië. U dient hiermee rekening te houden indien u machines importeert, dan wel exporteert.

DE MACHINERICHTLIJN en de PRODUCENT

De Machinerichtlijn is (in eerste instantie) geadresseerd aan de fabrikant van de machine. Dit houdt in dat u als fabrikant verplicht bent de eisen uit de Machinerichtlijn toe te passen, voordat de machine op de (Europese) markt mag worden gebracht. Als fabrikant zorgt u er natuurlijk voor dat uw machines in de zin van de Machinerichtlijn worden voorzien een CE-Markering (als koper of distributeur controleert u natuurlijk of een CE-Markering is aangebracht).  Ook voor eigen gebruik moet u aan de eisen voldoen. Als fabrikant bent u verplicht ervoor te zorgen dat uw machine aan de essentiële veiligheids- en gezondheidseisen voldoet. De stand van de techniek speelt hierbij een belangrijke rol. De Maakindustrie Advocaten van MAAK Advocaten zullen hierna daar verder op ingaan.

Advocaat over de ESSENTIËLE GEZONDHEIDS- EN VEILIGHEIDSEISEN IN DE MACHINERICHTLIJN

De essentiële veiligheids- en gezondheidseisen uit Bijlage I van de Machinerichtlijn zijn door de (Europese) wetgever bewust globaal gehouden. De Machinerichtlijn vergt een nadere invulling van de essentiële veiligheids- en gezondheidseisen aan de hand van de huidige stand der techniek. De gedachte van de (Europese) wetgever hieromtrent is geweest dat de techniek snel ontwikkelt en de wetgever de essentiële veiligheids- en gezondheidseisen dan ook niet snel genoeg kan aanpassen aan de nieuwe stand der techniek.

Fabrikanten hebben hierdoor bij het ontwerp de vrijheid zelf te kiezen, hoe ze aan de essentiële veiligheids- en gezondheidseisen voldoen.  Volgens de wetgever weet een fabrikant doorgaans zelf het beste hoe een bepaald probleem aan de hand van de stand der techniek kan worden opgelost.

DE HUIDIGE STAND DER TECHNIEK IN DE MACHINERICHTLIJN

Uitgangspunt van de Machinerichtlijn is hierbij dat de machine moet worden ontworpen volgens de “huidige stand der techniek”. Van de fabrikant wordt in dat verband gevergd dat hij de stand der techniek volgt, indien hij zijn machine op de markt brengt. In de Machinerichtlijn is geen vastomlijnde definitie van het begrip de “stand van de techniek” terug te vinden. De Machinerichtlijn spreekt in overweging 14 over ‘oordeelkundige toepassing van de essentiële gezondheids- en veiligheidseisen, rekening houdend met de stand van de technologie ten tijde van de bouw’. Kortom, het moment waarop de machine wordt vervaardigd is leidend.

GEHARMONISEERDE NORMEN EN DE MACHINERICHTLIJN

Bij het ontwerp en de vraag naar de invulling van de essentiële veiligheids- en gezondheidseisen uit de Machinerichtlijn en de huidige stand der techniek wordt u als fabrikant ondersteunt door de al dan niet geharmoniseerde normen. Als advocaat voor de Maakindustrie zien we dat deze normen niet altijd even bekend zijn. In deze geharmoniseerde normen wordt – eenvoudig geformuleerd – aangegeven hoe een essentiële veiligheids- en gezondheidseis uit de Machinerichtlijn kan worden ingevuld.

Een geharmoniseerde norm is gebaseerd op een nationaal of internationaal bereikt consensus. Een dergelijk consensus vergt (veelal langdurig) overleg, waardoor de voortschrijdende techniek regelmatig een voorsprong heeft op de (juridische) stand der techniek. De geharmoniseerde normen gelden echter juist vanwege deze consensus vaak als ‘ stand der techniek’ in de zin van de Machinerichtlijn.

Tip: Indien u als fabrikant een al dan niet geharmoniseerde norm voor het invullen van de essentiële gezondheids- en veiligheidseisen gebruikt, moet u toch altijd goed nagaan, of daadwerkelijk aan deze essentiële eisen is voldaan! Reden is dat niet alle normen ook rekening houden met alle toepasselijke essentiële gezondheids- en veiligheidseisen. Voorts kan het ook voorkomen dat de opstellers van een norm niet met alle toepasselijke essentiële gezondheids- en veiligheidseisen rekening hebben gehouden.

Indien er geen geharmoniseerde normen voor handen is, kunnen andere technische documenten nuttige aanwijzingen bieden voor het toepassen van de essentiële veiligheids- en gezondheidseisen van de Machinerichtlijn. Dergelijke documenten omvatten bijvoorbeeld internationale normen, nationale normen, Europese ontwerpnormen, de aanbevelingen voor gebruik afgegeven door de Coördinatie op Europees niveau van aangemelde instanties.

Tip: kennis van de Machinerichtlijn en de toepasselijke geharmoniseerde normen is cruciaal voor een goed begrip van de eisen waaraan u moet voldoen. Gedegen technisch advies in combinatie met juridische ondersteuning van Maakindustrie Advocaten. De advocaten van MAAK Advocaten begeleiden u daar graag bij.

Tip: er is een online een “Gids voor de toepassing van Machinerichtlijn 2006/42/EG” beschikbaar die uitvoerig een toelichting geeft over de technische wet- en regelgeving op dit punt. Ook bevat het goede verwijzingen die u als onderneming helpen bij het in kaart brengen van de wettelijke eisen. 

AANSPRAKELIJKHEID PRODUCTREGELGEVING IN DE MACHINERICHTLIJN

De situatie moet vanuit een ander perspectief worden bekeken wanneer u een machine aanschaft en gebruikt (en niet als fabrikant op de markt brengt). Fabrikanten moeten (indien toepasselijk) voldoen aan de Machinerichtlijn. Er liggen anders risico’s met betrekking tot aansprakelijkheid op de loer.

Voor werkgevers/gebruikers in de gebruiksfase wordt gekeken naar de Richtlijn Arbeidsmiddelen, nu machines ook arbeidsmiddelen (kunnen) zijn. De Richtlijn Arbeidsmiddelen is in Nederland in de Arbowetgeving verder uitgewerkt. De Arbowetgeving verplicht iedere werkgever om een arbobeleid te voeren dat zo veel mogelijk gericht is op optimale arbeidsomstandigheden.

Belangrijk hiervoor is dat de risico’s binnen de onderneming in deze gebruiksfase goed in beeld worden gebracht en er een risico-inventarisatie en evaluatie (‘RI&E‘) wordt uitgevoerd. De Richtlijn Arbeidsmiddelen heeft wel nog een noemenswaardig punt opgenomen: ‘de onderstaande minimumvoorschriften, voor zover van toepassing op arbeidsmiddelen die in gebruik zijn, vergen niet noodzakelijkerwijs dezelfde maatregelen als de essentiële eisen die van toepassing zijn op nieuwe arbeidsmiddelen.’

ADVOCAAT GESPECIALISEERD IN DE MACHINERICHTLIJN EN CE-MARKERING

Wenst u juridisch advies over de toepasselijke regelgeving voor uw onderneming, of bent u ongewild in een procedure verzeild geraakt met uw contractspartij of de Inspectie SZW, aarzel dan niet om contact op te nemen met maakindustrie Advocaten Remko Roosjen en Martin Krüger.

T:  +31 (0)20 – 210 31 38
E: mail@maakadvocaten.nl
contactpersoon: Martin Krüger | Advocaat Machinerichtlijn

Martin Krüger

Martin Krüger

Martin Krüger is als advocaat / partner verbonden aan MAAK Advocaten. Martin focust zich op handelsrecht en productregelgeving (CE-markering). Voor bedrijven stelt Martin overeenkomsten op, adviseert hij over toepasselijke regelgeving en procedeert hij bij geschillen voor de civiele rechter.