De onderzoeksplicht bij de koop van een paard is belangrijk wanneer u als koper een paard koopt. Omgekeerd is de mededelingsplicht bij de verkoop van een paard minstens zo belangrijk. Hoe deze twee plichten zich tot elkaar verhouden is belangrijk voor de positie van zowel de verkoper als koper. In een recente uitspraak van de Hoge Raad over de verkoop van een (klassiek) schip zijn de mededelingsplicht en onderzoeksplicht onderwerp van discussie. Onze advocaat hippisch recht Maud Van den Berg ziet dat deze uitspraak óók bijzonder relevant is voor een verkoper van een paard, meer in het bijzonder bij de mededelingsplicht en de onderzoeksplicht bij de koop van een paard. In de kern is de conclusie van de recente uitspraak namelijk dat de mededelingsplicht van de verkoper zwaarder weegt dan een eventuele onderzoeksplicht van de koper, zelfs wanneer er een inspectieplicht rust bij de koper (en dus een verzwaarde onderzoeksplicht bij de koop van een paard). Wanneer we de lijn van deze rechtspraak doortrekken; dit geldt in beginsel ook als een koper een paard niet door een dierenarts laat keuren maar daartoe wel nadrukkelijk in de gelegenheid is geweest.
In deze blog legt onze advocaat hippisch recht daarom aan de hand van een voorbeeld uit dat met name (professionele) verkopers van paarden baat hebben bij een vertaling van deze recente uitspraak naar de hippische praktijk. Uiteraard volgt hierna ook een korte uitleg van de mededelingsplicht en onderzoeksplicht. Daarnaast worden de mogelijke gevolgen genoemd van een eventuele niet naleving van de mededelingsplicht. Want als een koper terecht naar de rechter stapt, zijn de (financiële) gevolgen groot.
MEDEDELINGSPLICHT en onderzoeksplicht bij de koop van een paard
Bij de koop van een paard mag een koper uitgaan van de juistheid van de mededelingen van de verkoper. De verkoper moet de juiste informatie verschaffen aan de koper die van belang kan zijn bij de aanschaf. Dat noemen we de mededelingsplicht.
Wanneer er bij de koper een zekere twijfel ontstaat over de eigenschappen van een paard, óf wanneer hij bepaalde informatie wenst te verkrijgen die voor de beslissing om tot de koop aan te gaan van belang kan zijn, dient de koper onderzoek te doen. Dat noemen we de onderzoeksplicht bij de koop van een paard.
De mededelingsplicht en onderzoeksplicht staan dus met elkaar in verbinding. De vraag of een koper van een paard te weinig onderzoek heeft gedaan naar de eigenschappen (of gezondheid) van een paard, of dat een verkoper ten onrechte bepaalde informatie niet met de koper heeft gedeeld, speelt bij de koop en verkoop van paarden een grote rol.
Het komt namelijk vaak voor dat een koper van een paard teleurgesteld is. Dan zou men kunnen stellen dat het paard niet aan zijn gerechtvaardigde verwachtingen voldoet of dat de koper een onjuiste voorstelling van de eigenschappen van het paard had. De koper stelt dan dat het paard niet aan de overeenkomst beantwoordt of dat hij heeft gedwaald ten aanzien van de eigenschappen van het paard. In dat geval speelt dus vaak de vraag of partijen hebben voldaan aan hun mededelingsplicht en onderzoeksplicht. In een gerechtelijke procedure zal de rechter over die specifieke vraag moeten oordelen.
MEDEDELINGSPLICHT GAAT VOOR OP ONDERZOEKSPLICHT
Volgens de Hoge Raad (de hoogste rechter in Nederland) gaat het erom dat wanneer een partij voor de totstandkoming van een overeenkomst aan de wederpartij bepaalde inlichtingen had behoren te verstrekken om te voorkomen dat de wederpartij zich een onjuiste voorstelling zou maken, de goede trouw er zich in het algemeen tegen zal verzetten dat ter afwering van een beroep op dwaling de partij aanvoert dat de wederpartij het ontstaan van de dwaling mede aan zichzelf te wijten heeft. Kortom, een koper mag afgaan op de juistheid van de mededelingen van de verkoper. De mededelingsplicht van de verkoper gaat dus vóór de onderzoeksplicht van de koper. Wanneer een koper twijfel heeft, of iets zeker wil weten, dan ligt het op zijn weg om verder onderzoek te doen. Er moet dus niet gekeken worden (zoals het hof in de betreffende zaak over het klassieke schip oordeelde) welke partij het meest te verwijten valt.
NON-CONFORMITEIT VAN EEN PAARD
Onze advocaat hippisch recht Maud Van den Berg voorziet dat deze recente uitspraak over de mededelingsplicht en onderzoeksplicht bij de koop van een paard van de Hoge Raad een bijzondere impact zal hebben op discussies omtrent de non-conformiteit van een paard. In de kern is de conclusie van de recente uitspraak namelijk dat de mededelingsplicht van de verkoper zwaarder weegt dan een eventuele onderzoeksplicht van de koper. In beginsel dus ook als een koper een paard niet voorafgaand aan de koop door een dierenarts laat keuren, terwijl de verkoper de koper daartoe wel in gelegenheid stelt.
Stel:
De koper van een jong paard van bijna 4 jaar oud laat het paard niet voorafgaand aan de koop keuren. Het paard was toen hij drie jaar oud volledig (zowel klinisch als röntgenologisch) gekeurd en geschikt voor het beoogde doel (dressuur) bevonden. Nadat het paard een aantal maanden bij de koper is, blijkt dat het paard een ernstige blessure heeft aan de nek en dat dit gebrek mogelijk op het moment van de koop met een röntgenologische keuring had kunnen worden vastgesteld.
Uiteindelijk blijkt dat de ruiter die het paard in opdracht van de verkoper zadelmak heeft gemaakt, aan de verkoper heeft meegedeeld dat het paard een keer zwaar in zijn halster heeft gehangen toen hij op de poetsplaats stond. Het paard heeft vervolgens tijdens het rijden veelvuldig met het hoofd geschud en had duidelijk extra moeite met het behouden van aanleuning. Het paard heeft toen op verzoek van de verkoper een aantal maanden rust gekregen op het land en aansluitend werd het paard verkocht.
In dit geval zou dus in beginsel de mededelingsplicht vóór de onderzoeksplicht bij de koop van een paard gaan. Het incident en het hoofdschudden is belangrijke informatie voor de koper en het is aannemelijk dat de koper op basis van die mededeling het paard bijvoorbeeld opnieuw röntgenologisch zou laten keuren of zelfs van de koop zou afzien. Dit betekent dat de verkoper het incident en het hoofdschudden aan de koper had moeten melden: de mededelingsplicht. Nu de verkoper dit niet heeft gedaan, kan hij zich niet verweren met de stelling dat de koper het paard niet heeft laten keuren (en dat hij daarom niet aan zijn onderzoeksplicht heeft voldaan) en een onjuiste voorstelling van zaken voor risico van de koper zou moeten komen. Met andere woorden, de koper kan met succes een beroep doen op de remedies bij non-conformiteit van een paard terwijl hij het paard niet voorafgaand aan de koop heeft laten keuren en de blessure bij röntgenfoto’s wel degelijk aan het licht zou zijn gekomen (zie uitleg remedies hieronder).
Deze recente uitspraak van de Hoge Raad is dus een belangrijke reminder voor verkopers van paarden om kopers goed te informeren en die betreffende mededelingen ook duidelijk vast te leggen in de koopovereenkomst.
Zo kan worden voorkomen dat de koper later betwist dat de verkoper bepaalde feiten of omstandigheden heeft meegedeeld. Als zulks niet te bewijzen is, trekt de verkoper namelijk aan het kortste eind.
REMEDIES TEGEN NON-CONFORMITEIT bij de koop van een paard
Er zijn verschillende acties die een koper kan ondernemen wanneer hij meent dat een paard non-conform is. Zoals de overeenkomst ontbinden of vernietigen. In het geval van een gerechtvaardigde ontbinding of vernietiging moet de verkoper de koopprijs aan de koper restitueren. Of de koper krijgt recht op een fikse korting op de koopprijs.
In een aantal gevallen kan een koper ook een vordering tot schadevergoeding instellen. Een koper heeft bijvoorbeeld het paard gedurende 18 maanden verzorgd en kosten gemaakt (pensionstal, dierenarts, hoefsmid, voer etc). Onder omstandigheden kan een koper zelfs een vergoeding vorderen van nodeloos gemaakte kosten zoals inschrijfgeld voor een wedstrijd, clinic of zelfs een factuur voor een vakantie met paard. Voorwaarde voor alle schadeposten is uiteraard dat de schade kan worden bewezen met o.a. een factuur.
Kortom, er zijn verschillende remedies mogelijk tegen een non-conformiteit van een paard en de verkoper kan door een rechter veroordeeld worden tot het betalen van schadevergoeding.
ADVOCAAT PAARDENRECHT INSCHAKELEN
Wilt u (algemeen) advies inwinnen over de mededelingsplicht en onderzoeksplicht bij de koop van een paard, of bent u als verkoper aangesproken door een teleurgestelde koper? Schakel dan onze advocaat hippisch recht in (Maud Van den Berg). Samen met u bekijkt zij de zaak en brengt zij uw juridische positie in kaart. Onze advocatenkantoor in Amsterdam helpt u graag verder.
