Inhoudsopgave
Op 29 juni 2023 is de Ontbossingsverordening (EU) 2023/1115 in werking getreden. Deze verordening regelt het op de EU-markt aanbieden en uitvoeren van grondstoffen en producten die ontbossing en bosdegradatie veroorzaken. Door de gevolgen op de toeleverings- en distributieketen van verschillende grondstoffen en producten heeft deze wetgeving veel aandacht gekregen onder marktdeelnemers, beleidsmakers en andere belanghebbenden wereldwijd. Onze advocaten productregelgeving & CE-markering in Amsterdam schreven eerder al twee (Engelse) blogs over de belangrijkste aspecten van de Ontbossingsverordening en de relevante producten en rol van bedrijven onder de Ontbossingsverordening. In deze update wordt ingegaan op de recente ontwikkelingen, zoals het voorstel tot uitstel van de toepassingsdatum en de publicatie van een gids voor de toepassing van de Ontbossingsverordening.
Achtergrond en doelstellingen Ontbossingsverordening
De Ontbossingsverordening bevat voorschriften voor zeven grondstoffen: runderen, cacao, koffie, oliepalm, rubber, soja en hout en de producten die deze grondstoffen bevatten. De wet geldt voor markdeelnemers en handelaren. Marktdeelnemers zijn de personen die dergelijke grondstoffen of producten in de handel brengen of uitvoeren. Handelaren zijn andere personen in de toeleveringsketen die dergelijke grondstoffen of producten op de markt aanbieden.
Vanaf de toepassingsdatum mogen de grondstoffen en producten alleen in de EU worden verhandeld of geëxporteerd als ze ontbossingsvrij zijn geproduceerd, voldoen aan de wetgeving van het land van herkomst en vergezeld gaan van een zorgvuldigheidsverklaring. Het doel is om ervoor te zorgen dat marktdeelnemers en handelaren kunnen aantonen dat hun producten door de hele toeleveringsketen ontbossingsvrij zijn.
Voorstel tot uitstel van de Ontbossingsverordening
De Ontbossingsverordening zou vanaf 31 december 2024 van toepassing zijn, maar op 2 oktober 2024 heeft de Europese Commissie een voorstel tot uitstel van de toepassingsdatum ingediend. Doel hiervan is om de verplichtingen van de Ontbossingsverordening voor markdeelnemers, handelaren en bevoegde autoriteiten met 12 maanden uit te stellen. Dit voorstel komt voort uit de bezorgdheid van EU-lidstaten, exporterende landen, marktdeelnemers en handelaren die aangeven dat ze mogelijk niet voor de deadline van 31 december 2024 aan de regels kunnen voldoen.
De aanvullende overgangsperiode van 12 maanden zou marktdeelnemers en handelaren wereldwijd moeten ondersteunen bij een goede voorbereiding en doeltreffende toepassing van de nieuwe regels. Vanuit onder andere milieuactivisten is veel kritiek gekomen op het voorgenomen uitstel van de toepassingsdatum, maar volgens de Europese Commissie zou het voorstel geen afbreuk doen aan de doelstelling van de EU om wereldwijd zo min mogelijk bij te dragen aan ontbossing en bosdegradatie.
Het voorstel betekent dat de verplichtingen van de Ontbossingsverordening bindend worden vanaf:
- 30 december 2025 voor grote marktdeelnemers en handelaren;
- 30 juni 2026 voor micro- en kleine ondernemingen.
Op 16 oktober 2024 heeft de Raad van de Europese Unie ingestemd met het voorstel tot uitstel van de toepassingsdatum en dit wordt nu beoordeeld door het Europees Parlement. Als beide EU-instellingen het voorstel ook formeel goedkeuren wordt dit bekendgemaakt in het Publicatieblad van de EU.
Gids voor de toepassing van de Ontbossingsverordening
Gelijktijdig met het voorstel tot uitstel heeft de Europese Commissie ook een gids voor de toepassing van de Ontbossingsverordening gepubliceerd. Deze gids moet bedrijven en markttoezichtautoriteiten extra duidelijkheid bieden over de toepassing van de regels uit de Ontbossingsverordening en een uniforme interpretatie daarvan.
Belangrijke onderwerpen zijn onder andere: details over de functionaliteiten van het informatiesysteem, updates over sancties en verduidelijking van belangrijke definities zoals ‘bosdegradatie’, ‘marktdeelnemer’ en ‘in de handel brengen’. Ook zijn er aanvullende richtsnoeren opgenomen over de traceerbaarheidsverplichtingen. Andere belangrijke onderwerpen zijn de:
- datum van inwerkingtreding en tijdlijn voor de toepassing;
- zorgvuldigheidseisen en definitie van verwaarloosbaar risico;
- verduidelijking van de complexiteit van de toeleveringsketen;
- wettigheid;
- toepassingsgebied;
- periodiek onderhoud en zorgvuldigheidssysteem;
- samengestelde producten;
- rol van certificeringen en verificatiesystemen bij de risicobeoordeling en risicobeperking;
- agrarisch gebruik.
De gids bevat per onderwerp ook praktische voorbeelden.
Veel gestelde vragen over de Ontbossingsverordening
De Europese Commissie heeft ook een nieuw document met Veelgestelde Vragen (FAQ) over de implementatie van de Ontbossingsverordening gepubliceerd. Hierin zijn meer dan 40 aanvullende antwoorden opgenomen op vragen van verschillende belanghebbenden wereldwijd.
Juridisch advies van een advocaat gespecialiseerd in de Ontbossingsverordening
Zoekt u juridisch advies van een advocaat gespecialiseerd in de Ontbossingsverordening of gerelateerde onderwerpen? MAAK Advocaten beschikt over een ervaren team van advocaten gespecialiseerd in vraagstukken over (EU) productregelgeving en CE-markering en met een sterke focus op de spelers in de maakindustrie.
Onze advocaten in Amsterdam adviseren u graag over de status en de mogelijke gevolgen voor uw onderneming van de Ontbossingsverordening, de gids voor de toepassing daarvan en het voorstel tot uitstel van de toepassingsdatum. Ook kunnen onze advocaten productregelgeving en CE-markering uw maakbedrijf adviseren over andere geldende en toepasselijke EU productwet- en regelgeving, geharmoniseerde (veiligheids)normen, nationale regels of een discussie met een handelsrelatie of toezichthouder.
T: +31 (0)20 – 210 31 38
E: mail@maakadvocaten.nl
Contactpersoon: Max Schwillens | Advocaat gespecialiseerd in de Ontbossingsverordening
