Inhoudsopgave
De EU-verordening betreffende verpakking en verpakkingsafval, ook wel de Packaging and Packaging Waste Regulation, of korter de PPWR, is een wetsvoorstel ter herziening van de huidige regels voor verpakking en verpakkingsafval in de Europese Unie (EU). De Verpakkingsverordening is erop gericht om verpakkingsafval te verminderen door het volume en gewicht van verpakkingen te reguleren. De verordening verplicht alle fabrikanten en importeurs om ervoor te zorgen dat de verpakking van producten wordt beperkt tot het minimum dat nodig is om de functionaliteit ervan te garanderen, zoals productveiligheid en logistiek, en verbiedt expliciet verpakkingen die zijn ontworpen om het volume van het product te vergroten, tenzij een dergelijke verpakking wordt beschermd door model- of merkrechten met werking in de EU. Ontwerpelementen van enige huisstijl die niet noodzakelijk zijn om de functies van de productverpakking te garanderen, zullen in principe niet langer toegestaan zijn.
Wanneer treedt de Verpakkinsverordening / PPWR in werking?
Het Europees Parlement heeft de tekst van de PPWR op 24 april 2024 aangenomen en na de formele acceptatie van de tekst door de Europese Raad zal de Verpakkingsverordening 20 dagen na de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de EU in werking treden en weer 18 maanden daarna zal deze van kracht worden. De verwachting is dat de formele acceptatie door de Europese Raad in het laatste kwartaal van 2024 zal plaatsvinden.
De Verpakkingsverordening vervangt de huidige EU-wetgeving over verpakkingsafval, namelijk de Europese Richtlijn 94/62/EG en alle overeenkomstige nationale wetten (in Nederland het Besluit beheer verpakkingen 2014). De PPWR zal direct voor alle 27 EU-lidstaten rechtstreeks gelden en introduceert verschillende nieuwe vereisten voor productverpakkingen. Belangrijk is dat verpakkingen die niet aan deze eisen voldoen (en dus ook producten in de verpakking) niet op de EU-markt mogen worden gebracht.
Belangrijke wijzigingen en verplichtingen onder de PPWR
De PPWR bevat veel nieuwe regels over (onder meer) de materialen die voor verpakkingen wel of niet mogen worden gebruikt, de grootte van verpakkingen en de verplichting om verpakkingen tot een minimum te beperken, etikettering- en informatieregels, een verbod op bepaalde verpakkingsformaten en het beheer van verpakkingen en verpakkingsafval door doelstellingen vast te stellen voor afvalvermindering en voor statiegeld- en retoursystemen.
Meer specifiek dient onder de PPWR het gewicht en het volume van verpakkingen worden geminimaliseerd tot hun belangrijkste functie, die in wezen bestaat uit het waarborgen van productbescherming vanaf het verkooppunt tot het eindgebruik. De Verpakkingsverordening noemt in dit kader specifieke prestatiecriteria waaraan de productverpakking moet voldoen. Verpakkingen die alleen bedoeld zijn om het gepercipieerde volume van het product te vergroten, zoals dubbele wanden, valse bodems en onnodige lagen, zijn uitdrukkelijk verboden. Fabrikanten en importeurs zullen moeten beschrijven waarom een verdere vermindering van het gewicht of het volume van de verpakking niet mogelijk is zonder de functionaliteit van de verpakking in gevaar te brengen.
Er zijn enkele uitzonderingen op voornoemde verplichting, bijvoorbeeld wanneer de verpakking wordt beschermd door een Gemeenschapsmodel of nationaal of internationaal modelrecht of wanneer de verpakkingsvorm wordt beschermd door bepaalde merkrechten die van kracht zijn. De vrijstelling geldt echter alleen voor modellen en handelsmerken die beschermd waren vóór de inwerkingtreding van de PPWR.
Recycling en gerecycled materiaal onder de Verpakkingsverordening
De Verpakkingsverordening stelt als strenge eis dat alle verpakkingen vanaf 1 januari 2030 recyclebaar moeten zijn, waarbij ook meer duidelijkheid wordt verschaft over wat de PPWR verstaat onder een recyclebare verpakking en waartoe strenge criteria worden gegeven voor het ontwerp van de verpakkingen. Vanaf 1 januari 2035 zullen de gestelde eisen verder worden aangepast om te garanderen dat recyclebare verpakkingen ook voldoende en doeltreffend worden ingezameld, gesorteerd en gerecycled.
Vanaf 1 januari 2030 moeten ook alle kunststofonderdelen van verpakkingen een minimumpercentage gerecyclede inhoud bevatten die is teruggewonnen uit kunststofafval na consumptie. De PPWR geeft hierbij ook direct minimumpercentages aan die per 1 januari 2040 zullen stijgen.
De PPWR stelt verder strengen eisen aan de stoffen en materialen die mogen worden gebruikt in verpakkingen en verbiedt het gebruik van zorgwekkende stoffen, waaronder PFAS.
Bepaalde verpakkingen zullen vanaf januari 2030 volledig verboden zijn, zoals plastic verpakkingen voor eenmalig gebruik voor vers fruit en verse groenten, alsook plastic verpakkingen voor eenmalig gebruik voor voedingsmiddelen en dranken die ter plekke worden gevuld en geconsumeerd in de horeca, en plastic verpakkingen voor eenmalig gebruik voor specerijen, conserven, sauzen, koffiemelk, suiker en kruiden in de horeca.
Vanaf 3 jaar na de inwerkingtreding van de verordening zijn composteerbare verpakkingen verplicht voor theezakjes en koffiezakjes en -capsules, alsook voor stickers c.q. kleefetiketten op groenten en fruit.
Advocaat PPWR en handhaving DOOR DE ILT
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is in Nederland de toezichthouder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De ILT is in het verleden herhaaldelijk en branche breed gaan handhaven op zeer specifieke aspecten die onder de komende PPWR nog strenger zullen gelden. Onze advocaten voor productregelgeving treden met regelmaat op voor organisaties die te maken hebben met een handhavingskwestie door de ILT. Een discussie met de ILT levert in de praktijk vaker onduidelijkheid op. Hoe zit het met termijnen? Hoe moet ik in bezwaar gaan? Wat zijn mijn rechten? Etc.
Onze ILT advocaten adviseren om onmiddellijk na te denken over de gevolgen van het PPWR. Immers, eerder is reeds gebleken dat grote veranderingen in merkstrategieën nodig bleken, waaronder het herzien van bestaande modellen- en merkenportfolio’s.
Advocatenkantoor voor de nieuwe Verpakkingsregelgeving
De advocaten van MAAK Advocaten in Amsterdam hebben ruime ervaring in het ondersteunen van bedrijven in de verpakkingsindustrie bij uiteenlopende vraagstukken over productregelgeving en de PPWR. Wanneer u advies wilt inwinnen of vragen heeft op het gebied van verpakkingsrecht, neem dan contact op met onze advocaten Sander van Someren Gréve of Martin Krüger.
+31 (0)20 – 210 31 38
sander.vansomerengreve@maakadvocaten.nl
