In de maakindustrie wordt veel onderhandeld over commerciële overeenkomsten. Innovaties zijn aan de orde van de dag, zo ook in een recent arrest van het gerechtshof Amsterdam dat zag over een distributieovereenkomst ter zake vliegende auto’s. In de kern ging de zaak over een partij die bezig is met het ontwerpen, bouwen en verkopen van een vliegende auto’s. Een aandeelhouders van deze partij is van mening dat zij, al dan niet exclusieve, distributierechten van de vliegende auto heeft verworven voor de VS, de Caribische regio en Turkije, althans dat zij erop heeft mogen vertrouwen dat zij deze rechten zou verkrijgen. Deze onderneming is het daarmee niet eens. Partijen voeren dit geschil uit voor de Nederlandse rechter. Onze advocaat aansprakelijkheidsrecht, Jacco Bruinsma, zoomt in op de verplichting tot voorzetting onderhandelingen.
Totstandkomingsvertrouwen bij het sluiten van een overeenkomst
Of en onder welke voorwaarden u onder onderhandelingen uit kan komen of dat er een verplichting tot voorzetting onderhandelingen is, is naar Nederlands recht niet altijd even eenvoudig. We zijn als advocatenkantoor in Amsterdam wel regelmatig dat hier verhitte discussies over ontstaan. Voordat we gaan procederen, kijken we wel eerst naar de best mogelijke (en praktische) oplossing voor uw zakelijk geschil.
In vaste rechtspraak van de Hoge Raad over afgebroken onderhandelingen is reeds bepaald dat als maatstaf voor de beoordeling van de schadevergoedingsplicht bij afgebroken onderhandelingen heeft te gelden dat:
“ieder van de onderhandelende partijen – die verplicht zijn hun gedrag mede door elkaars gerechtvaardigde belangen te laten bepalen – vrij is de onderhandelingen af te breken, tenzij dit op grond van het gerechtvaardigd vertrouwen van de wederpartij in het totstandkomen van de overeenkomst of in verband met de andere omstandigheden van het geval onaanvaardbaar zou zijn.”
De vraag in hoeverre aan dit totstandkomingsvertrouwen is gewerkt, is afhankelijk van het specifieke geval. Alle omstandigheden kunnen daarvoor relevant zijn. Zorg dus dat u uw advocaat goed geïnformeerd wordt over alle facetten van de zaak, ook als u zelf denkt dat dit nadelig kan zijn.
Moment van het afbreken van onderhandelingen
Belangrijk is het moment van het afbreken van onderhandelingen voor de vraag of er een verplichting tot voorzetting onderhandelingen bestaat. Het kan immers zo zijn dat een aanvankelijk groot vertrouwen tot het slagen van een overeenkomst, op enig moment in de onderhandelingen toch weer moet worden bijgesteld.
In het hiervoor aangehaalde arrest (CPO/JBB) is onder meer uitgemaakt dat de mate waarin en de wijze waarop de partij die de onderhandelingen afbreekt tot het ontstaan van dat vertrouwen heeft bijgedragen, een rol speelt bij de gerechtvaardigde belangen van deze partij.
Goed om te beseffen is dat ook onvoorzien omstandigheden van belang kunnen zijn. Ook hier doet u er goed aan dit met uw advocaat te bespreken.
Geschil over spaak gelopen onderhandelingen
Heeft u een geschil over spaak gelopen onderhandelingen, dan is het zaak dat u snel weet waar u staat. Om te voorkomen dat u geconfronteerd wordt met een partij die meent dat de overeenkomst moet worden gesloten op basis van het gewekte vertrouwen, is het verstandig om in (toekomstige) commerciële contracten voorbehouden op te nemen. Een voorbehoud kan zijn, dat iedere samenwerking pas zal ingaan nadat een overeenkomst is getekend (al dan niet door het bestuur). U doet er goed aan dit voorbehoud op concepten alvast te melden, zodat er geen misverstand kan rijzen.
In het arrest over de vliegende auto ging het betoog over het totstandkomingsvertrouwen mank, omdat niet voldoende onderbouwd is gesteld dat toerekenbaar tekortgeschoten was en/of onrechtmatig gehandeld door niet (verder) in onderhandeling te treden met de aandeelhouder over het totstandbrengen van een distributieovereenkomst. Het gerechtshof oordeelt dat de onderhandelingen nog niet zo ver waren gevorderd dat het positief contractsbelang (lees: gederfde winst), althans het negatief contractsbelang moet worden vergoed.
Let wel, dit is beoordeeld op basis van alle omstandigheden van het specifieke geval.
Advocaat gespecialiseerd in onderhandelingen
Heeft u een vraag over de verplichting tot voortzetting onderhandelingen, of wilt u weten hoe u onder een commerciële overeenkomst uitkomt? Neem dan contact op met Jacco Bruinsma, advocaat gespecialiseerd in onderhandelingen. Samen met u bekijken we of een commerciële overeenkomst tot stand had moeten komen, of dat een van de partijen in een laat stadium nog onder het contract uit kon komen.
T: +31 (0)20 – 210 31 38
E: mail@maakadvocaten.nl
Uw contactpersoon: Jacco Bruinsma | Advocaat aansprakelijkheidsrecht
