Inhoudsopgave
De nieuwe Europese Verordening over ontbossing en bosdegradatie is op 29 juni 2023 in werking getreden, nadat deze op 9 juni 2023 in het Publicatieblad van de Europese Unie is gepubliceerd. De Verordening over ontbossing stelt de betrokken marktdeelnemers voor de uitdaging om hun Product Compliance Systemen zo in te richten dat ze de ontbossingsvrije status van hun producten door de hele toeleveringsketen in documentvorm kunnen garanderen. Vanaf begin 2025 mogen bepaalde producten (zogenaamde relevante producten) in Europa alleen dan legaal worden verhandeld of uit de EU worden uitgevoerd als ze ontbossingsvrij zijn geproduceerd en als de wetten van het land van herkomst zijn nageleefd.
Relevante producten onder Verordening over ontbossingsvrije toeleveringsketens
Relevante producten onder Verordening over ontbossingsvrije toeleveringsketens zijn alle producten en productgroepen die in Bijlage I van de Verordening over ontbossingsvrije toeleveringsketens zijn vermeld als ze relevante grondstoffen bevatten, met deze grondstoffen zijn geproduceerd of met deze grondstoffen zijn gevoerd. De relevante grondstoffen zijn rundvlees, cacao, koffie, palmolie, rubber, soja en hout.
Betrokken bedrijven onder Verordening over ontbossingsvrije toeleveringsketens
Betrokken bedrijven onder de nieuwe Europese Verordening over ontbossing en bosdegradatie zijn alle bedrijven die relevante producten binnen de EU in de handel brengen, ter beschikking stellen of uit de EU uitvoeren. Ze worden als “marktdeelnemers” beschouwd, voor wie het volledige takenpakket van de Verordening geldt. De Verordening biedt slechts bepaalde versoepelingen voor kleine en middelgrote handelaren in de zin van Richtlijn 2013/34/EU (zogenaamde MKB-detailhandelaren).
Essentiële plichten van de betrokken bedrijven onder Verordening over ontbossingsvrije toeleveringsketens
Essentiële plichten van de betrokken bedrijven onder de nieuwe Europese Verordening over ontbossing en bosdegradatie zijn in essentie dat relevante producten ontbossingsvrij moeten zijn. Dit betekent onder andere dat er geen ontbossing van bossen naar landbouwgrond is opgetreden op de productielocaties. Bovendien moeten de toepasselijke wetten van het land van herkomst zijn nageleefd. Dit omvat niet alleen wetten op bos- en natuurbescherming, maar ook arbeidsrechten, mensenrechten, rechten van inheemse volkeren en lokale anti-corruptiewetten.
Om aan deze vereisten te voldoen, eist de EU-ontbossingsverordening van alle marktdeelnemers in de toeleveringsketen een uitgebreide documentatie van de relevante informatie die de naleving van de voorschriften van de Verordening bewijst (bijv. geolokalisatiegegevens van productiebedrijven), de uitvoering van een risicobeoordeling voor elk betrokken product en de elektronische indiening van een zorgvuldigheidsverklaring bij de bevoegde autoriteiten.
De marktdeelnemers moeten dus proactief vaststellen en documenteren dat het risico van een overtreding van de EU-ontbossingsverordening niet bestaat of in ieder geval verwaarloosbaar is. Daarvoor moeten zij regelmatig informatie verzamelen en beschikbaar houden over het product, het land van herkomst, de specifieke productielocaties en de hele toeleveringsketen. De benodigde inspanning hiervoor wordt grotendeels bepaald door het landenbenchmarkingsysteem van de Europese Commissie. De Europese Commissie zal landen tot 31 december 2024 in bepaalde risicocategorieën indelen. Afhankelijk van de risiconiveau gelden strengere eisen voor de risicobeoordeling die door de marktdeelnemers per product moeten worden uitgevoerd.
Gevolgen bij overtreding van de Verordening over ontbossingsvrije toeleveringsketens
De gevolgen bij overtreding van de Verordening over ontbossingsvrije toeleveringsketens voor bedrijven zijn bijv. boetes van maximaal 4% van hun jaarlijkse omzet. Bovendien kunnen de bevoegde nationale toezichthoudende autoriteiten niet alleen de verkoop van niet-conforme relevante producten verbieden, maar ook de terugname van de markt en het terugroepen van deze producten van de eindgebruikers afdwingen. Dit laatste brengt naar mening van onze advocaten Product Compliance aanzienlijke aansprakelijkheidsrisico’s met zich mee voor toeleveranciers, bijvoorbeeld als producten vanwege de niet-naleving van de voorschriften van de EU-ontbossingsverordening achteraf uit andere producten moeten worden verwijderd.
Advocatenkantoor voor de ontbossingsverordening
Het Product Compliance & Regulations team van MAAK advocaten zal de ontwikkeling van de nieuwe Europese Verordening over ontbossing en bosdegradatie en de mogelijke gevolgen daarvan voor de huidige praktijken in de sector in de gaten houden. Mocht u ondersteuning nodig hebben bij het beoordelen van de gevolgen van de Verordening over ontbossingsvrije toeleveringsketens voor uw bedrijf of het opstellen van een interne compliance structuur, dan wel de ontbossingsverordening in het algemeen, neem dan graag contact op met een advocaat van het MAAK Advocaten Product Compliance team. Onze specialisten voor regelgeving ter zake ontbossing helpen u graag verder met de uitdagingen binnen uw organisatie.
