Als producent bent u aansprakelijk voor schade die is ontstaan bij een consument door een gebrek aan uw product. Het begrip ‘producent’ wordt echter ruim uitgelegd ten gevolge waarvan niet alleen de fabrikant volledig aansprakelijk kan zijn jegens de consument voor een gebrekkig product, maar ook de merkhouder en de distributeur. Zeer recentelijk nog heeft het Hof van Justitie in een prejudiciële beslissing zich uitgelaten over de aansprakelijkheid van de merkhouder jegens de consument wegens een gebrekkig product. Onze advocaten productaansprakelijkheid Martin Krüger en Faranaz ishak bespreken de zaak.
Vordering op basis van productaansprakelijkheid
In deze zaak gaat het om een brand in een woning in Finland die is veroorzaakt door een koffiemachine van het merk Philips Saeco Xsmall HD8743/11 (‘koffiemachine’). De koffiemachine is een dag voor de brand door een consument bij een handelaar gekocht. Van belang is dat uit het ongevallenrapport van de brandweer bleek dat de betrokken koffiemachine de oorzaak is geweest van de uitgebroken brand.
De koffiemachine werd in Roemenië vervaardigd door Saeco International Group SpA, een dochteronderneming van Koninklijke Philips. Op de koffiemachine en op de verpakking ervan waren de tekens Philips en Saeco – die door Koninklijke Philips ingeschreven merken zijn – aangebracht. Daarnaast was de koffiemachine voorzien van een CE-markering met daarop de volgende elementen: het teken Saeco, een Italiaans adres en de vermelding ‘vervaardigd in Roemenië’. Philips Oy – de Finse dochteronderneming van Koninklijke Philips – verkoopt in Finland huishoudelijke apparaten van het merk Philips, waaronder de betrokken koffiemachine.
Uit hoofde van de woonverzekeringspolis heeft Keskinäinen Vakuutusyhtiö Fennia (‘Fennia’) de door de brand veroorzaakte schade vergoed aan de consument. Na vergoeding van de schade is Fennia gesubrogeerd in de rechten van de consument. Dit wil zeggen dat de vordering tot vergoeding van de geleden schade van de consument is overgegaan op Fennia en Fennia als het ware in de rechten treedt van de consument. Derhalve heeft Fennia een vordering tot vergoeding van de schade op basis van productaansprakelijkheid ingesteld jegens Koninklijke Philips. Koninklijke Philips stelt echter dat de vordering moet worden verworpen, omdat zij niet de producent is van de betrokken koffiemachine.
Richtlijn 85/374
Gelet op de stelling van Koninklijke Philips staat in deze zaak de uitleg van het begrip ‘producent’ zoals opgenomen in artikel 3 lid 1 van Richtlijn 85/374 centraal. Ingevolge deze richtlijn wordt onder ‘producent’ verstaan de fabrikant van een eindproduct, de producent van een grondstof of de fabrikant van een onderdeel, alsmede eenieder die zich als producent presenteert door zijn naam, zijn merk of een ander onderscheidingsteken op het product aan te brengen.
Met name de uitleg van de uitdrukking ‘eenieder die zich als producent presenteert door zijn naam, zijn merk of ander onderscheidingsteken op het product aan te brengen’ is in deze zaak van groot belang. Zijn er bijvoorbeeld naast het aanbrengen van het merk bijkomende criteria vereist opdat de merkhouder als producent van het betrokken product wordt beschouwd.
Uitleg van het begrip ‘producent’ volgens het Hof van Justitie
Volgens het Hof van Justitie moet het begrip ‘producent’ in de zin van artikel 3 lid 1 van Richtlijn 85/374 ruim worden uitgelegd. Dit artikel heeft namelijk tot doel de bewijslast van de consument te verlichten. Het is immers de consument die moet aantonen wie de werkelijke producent is van het betrokken gebrekkige product – in casu de betrokken gebrekkige koffiemachine. Het Hof van Justitie oordeelt dan ook dat het voldoende is om aansprakelijkheid van de merkhouder tegenover de consument aan te nemen als het gebrekkige product het merk van de merkhouder draagt. Hiermee wordt immers de indruk gewekt dat de merkhouder betrokken is bij het productieproces of daarvoor de verantwoordelijkheid draagt. Volgens het Hof rechtvaardigt dit gebruik van vermeldingen dat de merkhouder aansprakelijk kan worden gesteld voor dat gebruik.
“Door op het betrokken product zijn naam, merk of ander onderscheidingsteken aan te brengen, wekt de persoon die zich als producent presenteert de indruk dat hij betrokken is bij het productieproces of daarvoor de verantwoordelijkheid draagt. Het gebruik van deze vermeldingen komt voor deze persoon dus neer op het gebruik van zijn bekendheid om dit product aantrekkelijker te maken in de ogen van de consument, hetgeen rechtvaardigt dat hij als tegenpresentatie aansprakelijk kan worden gesteld voor dat gebruik.”
Onderlinge aansprakelijkheid tussen merkhouder en producent
Van belang is dat de uitspraak van het Hof geen gevolgen heeft voor de onderlinge aansprakelijkheid tussen de merkhouder en de producent of bijvoorbeeld de distributeur. Op basis van Richtlijn 85/374 kunnen meerdere personen of ondernemingen als producent worden beschouwd die aansprakelijk kunnen zijn voor schade die een consument heeft geleden. De consument kan eenieder van deze partijen aanspreken voor het geheel. Als merkhouder, producent of distributeur doet u er derhalve goed aan om de onderlinge aansprakelijkheid contractueel goed te regelen.
Advocaat gespecialiseerd in productaansprakelijkheid
Ons advocatenkantoor heeft een team van ervaren advocaten dat een sterke reputatie op het gebied van productaansprakelijkheid en non-conformiteit. Wilt u meer weten over non-conformiteit of productaansprakelijkheid? Neem hiervoor contact op met Martin Krüger, advocaat gespecialiseerd in productaansprakelijkheid, of met een van onze andere advocaten.