AANSPRAKELIJKHEID PRODUCENT
“Productaansprakelijkheid producent” wordt vaak in een adem genoemd voor (i) personenschade en schade aan zaken die gewoonlijk voor gebruik in de privésfeer bestemd zijn en (ii) schade bij bedrijfsmatig gebruik. Onze advocaten aansprakelijkheidsrecht en contractenrecht krijgen vaak de vraag of een producent aansprakelijk kan zijn terwijl zij als bedrijf niet met haar de koopovereenkomst hebben gesloten. Dat bedrijfsschade ook geschaard wordt onder de noemer productaansprakelijkheid is (hoewel onjuist) niet vreemd: wanneer een producent voor een zakelijke schade aansprakelijk wordt gesteld, kan er voor veel begrippen aansluiting worden gezocht bij de normen voor productaansprakelijkheid.
Product in het verkeer brengen door een fabrikant
Ook keert vaker het thema terug wanneer er sprake is van een product in het verkeer brengen door een fabrikant. Dit is een vraag die voor het fabrikantschap van belang is. Een product in het verkeer brengen betekent het aan de distributieketen doorgeven. Een product is in het verkeer gebracht wanneer het productieproces van de producent heeft verlaten en is opgenomen in een verkoopproces in een vorm waarin het aan het publiek wordt aangeboden voor gebruik of consumptie, en daarbij is in beginsel niet relevant of het product rechtstreeks door de producent wordt verkocht aan de gebruiker of aan de consument, dan wel of de verkoop plaatsvindt in het kader van een distributieproces waarbij een of meer tussenpersonen betrokken zijn.
Kortom, er is een ruime doorwerking van productaansprakelijkheidsnormen in het aansprakelijkheidsrecht. Een producent zal dus bij een zakelijke schade moeten worden aangesproken op het algemene aansprakelijkheidsrecht (onrechtmatige daad) en dus niet via de weg van de productaansprakelijkheid.
Gebrekkig product en aansprakelijkheid
Een gebrekkig product en aansprakelijkheid worden vaak in een zin genoemd. Een producent kan aansprakelijk zijn wanneer het product dat geleverd is – zoals bijvoorbeeld een gebrekkige machine, een onderdeel of een halffabrikaat (grondstoffen)- gebrekkig is. Dit kan volgen uit de contractuele afspraken met de afnemer, bijvoorbeeld een distributeur waarmee een distributieovereenkomst is gesloten, maar ook uit hoofde van een zogeheten onrechtmatige daad. In dat laatste geval spreekt (doorgaans) de uiteindelijke gebruiker van het product of de machine niet de partij aan waarvan zij het product heeft gekocht, maar valt zij terug op de producent. Daarmee is dan geen directe overeenkomst gesloten. Deze twee grondslagen licht onze advocaat (product)aansprakelijkheid verder toe.
AANSPRAKELIJKHEID PRODUCENT EN OVEREENKOMST
Wanneer een product niet, niet goed, niet tijdig of niet volledig wordt geleverd is de commerciële overeenkomst niet goed uitgevoerd. Wanneer dit binnen de risicosfeer van de producent valt kan deze op grond van de koopovereenkomst aansprakelijk zijn voor de schade die hieruit voortvloeit. Deze tekortkoming moet wel toerekenbaar zijn. Met andere woorden, wanneer de producent zich kan beroepen op ‘overmacht’ dan is de producent niet verplicht tot het betalen van een schadevergoeding. Het coronavirus (COVID-19) kan voor een producent een grond zijn om zich op overmacht (‘force majeure‘) te beroepen. Of er daadwerkelijk sprake is van overmacht zal van geval tot geval moeten worden beoordeeld en hiervan is niet altijd sprake. Laat u hierover door een advocaat contractenrecht goed informeren. Een andere optie is de koopovereenkomst ontbinden. Het product moet dan aan de producent worden teruggeleverd en (meestal) moet dan ter ongedaanmaking de koopprijs worden terugbetaald.
PRODUCTAANSPRAKELIJKHEID PRODUCENT BIJ ZAKELIJKE OVEREENKOMSTEN?
Zoals gezegd is dat niet een juiste kwalificatie. Stel: u verkoopt of koopt een machine, productielijn of hiermee gemaakte producten die uiteindelijk via de distributieketen in het verkeer worden gebracht. U verkoopt dus niet aan een particulier, maar bijvoorbeeld aan een distributeur die het product al dan niet via resellers verkoopt aan andere bedrijven – bijvoorbeeld machinefabrieken of andere productiebedrijven die met een machine werken. Wanneer deze machine niet voldoet, oftewel de machine is gebrekkig, dan kan de product aansprakelijk zijn. Hiervoor kan niet een beroep worden gedaan op de afdeling productaansprakelijkheid die we in Nederland kennen. Deze afdeling productaansprakelijkheid regelt namelijk de aansprakelijkheid van de producent voor schade welke ontstaan in de privésfeer.
AANSPRAKELIJKHEID PRODUCENt en de ONRECHTMATIGE DAAD
Wanneer er bedrijfsschade ontstaat door het gebruik van een gekochte machine, of een onderdeel dat apart is gekocht, is er bedrijfsschade. Mogelijk kan de contractspartij worden aangesproken (op grond van een toerekenbare tekortkoming in de levering (‘wanprestatie’), maar soms is de route om direct naar de producent te gaan korter. Aansprakelijkheid van de producent wordt dan ook wel gekwalificeerd als een onrechtmatige daad.
Wordt de vordering tegen de producent van onderdelen en grondstoffen gebaseerd op de schuldaansprakelijkheid, dan moet komen vaststaan dat de producent onrechtmatig handelde door het in het verkeer brengen van het product dat de schade heeft toegebracht.
Daarvan is sprake als het product bij normaal gebruik voor het doel waarvoor het bestemd was, schade veroorzaakt. Als criterium voor de onrechtmatigheid geldt dus dat ‘het in het verkeer brengen van een product dat bij normaal gebruik voor het doel waarvoor het bestemd was, schade veroorzaakt, onrechtmatig is jegens gebruikers van het product. Dit geldt ook voor onderdelen van producten en halffabrikaten.
AANSPRAKELIJKHEID FABRIKANT EN SCHADE
Over het thema onrechtmatige daad en de aansprakelijkheid van de fabrikant en het thema schade zijn vele handboeken volgeschreven. Wat belangrijk is om te weten is dat er door toerekenbaar onzorgvuldig handelen van de producent schade wordt geleden. Die schade komt dan voor vergoeding in aanmerking. Onzorgvuldig handelen kan ook inhouden dat er onvoldoende veiligheidsmaatregelen zijn getroffen die de schade hadden kunnen voorkomen.
Risicoaansprakelijkheid van de fabrikant
Dat een producent een risicoaansprakelijkheid kan hebben heeft ook te maken met haar positie. De activiteiten, die hoofdzakelijk gericht zijn op het verkrijgen van profijt, vergroten risico’s of roepen risico’s in het leven. Wie voordeel heeft bij een winstgevende activiteit behoort onder omstandigheden ook aansprakelijk te zijn in geval van schade.Neem contact met ons op
ADVOCAat PRODUCTAANSPRAKELIJKHEID nodig?
MAAK Advocaten bedient de producerende keten van bedrijven van maatwerk. Wij hebben een sterke reputatie op het gebied van productaansprakelijkheid en productregelgeving in het algemeen. Wij adviseren zowel producenten als afnemers en distributeurs over de juridische positie bij een mogelijke (product) aansprakelijkheid. Ons advocatenkantoor in Amsterdam heeft een team van advocaten dat een sterke reputatie heeft in het voeren van zaken op het gebied van productaansprakelijkheidszaken. Wilt u advies inwinnen over een te starten procedure, of wilt u meer weten over een contractueel beding over aansprakelijkheid? Neem dan contact op met onze advocaat productaansprakelijkheid Martin Krüger of met een van onze andere advocaten in Amsterdam.
T: +31 (0)20 – 210 31 38
E: mail@maakadvocaten.nl
Contactpersoon: Martin Krüger | Advocaat productregelgeving