Wat is conservatoir beslag en hoe vaak wordt het toegepast?
Een conservatoir beslag is een juridisch instrument waarmee een schuldeiser vermogensbestanddelen van een vermeende schuldenaar kan ‘bevriezen’ zonder voorafgaand vonnis. In Nederland wordt jaarlijks in ongeveer 65% van de commerciële geschillen boven €25.000 conservatoir beslag gelegd, vooral omdat ondernemers hun verhaalspositie willen veiligstellen.
Daarom heeft dit rechtsmiddel een verstrekkende impact op uw bedrijfsvoering. Wanneer u geconfronteerd wordt met een sommatiebrief waarmee u het oneens bent, volgt er mogelijk niet alleen een civiele procedure. Nederland onderscheidt zich namelijk van andere landen door een extra optie: het leggen van conservatoir beslag. Hiermee kunnen bezittingen direct worden beslagen, zelfs zonder rechterlijk vonnis.
Door dit ‘bevriezen van vermogen’ kan uw bedrijf echter direct in de problemen geraken. De vrije beschikking over bankrekeningen gaat tijdelijk verloren, maar ook onroerend goed, aandelen en ander vermogen kunnen voorwerp zijn van beslag. Bovendien ervaart ongeveer 78% van de ondernemers die met beslag worden geconfronteerd binnen 48 uur operationele hinder.
Praktijkvoorbeeld: Een IT-bedrijf uit Amsterdam kreeg onverwachts beslag op hun hoofdbankrekening vanwege een geschil over een softwarelicentie ter waarde van €45.000. Ondertussen stond er €180.000 op de rekening voor salarissen en leveranciersbetalingen. Het resultaat: tijdelijke betalingsstop, reputatieschade bij werknemers en leveranciers, en uiteindelijk een opheffingsprocedure die drie weken duurde.
Hoe wordt conservatoir beslag precies gelegd?
Om conservatoir beslag te mogen leggen dient de verzoeker allereerst een verzoekschrift in bij de voorzieningenrechter. Hierin wordt de vordering toegelicht en begroot. Tevens wordt melding gemaakt van de beoogde beslagobjecten, bijvoorbeeld beslag op bankrekeningen, aandelen of woningen.
Nadat de voorzieningenrechter akkoord is gegaan met het verzoek, wordt het verlof verleend. Dit gebeurt in ongeveer 85% van de verzoeken, vooral omdat de beslagene doorgaans niet wordt gehoord. Vervolgens moet u binnen twee weken na het eerste gelegde beslag een eis in de hoofdzaak instellen. Dat is meestal het aanbrengen van een dagvaarding.
Het verrassingseffect maakt conservatoir beslag echter zo indringend. Buiten uw medeweten om wordt een verzoekschrift ingediend en bij toewijzing kan de deurwaarder direct tot actie overgaan. Slechts in specifieke situaties wordt u vooraf gehoord, maar dat gebeurt beperkt. Vanaf dat moment ondervindt u daarom direct de nadelige gevolgen van beslaglegging.
Welke stappen moet u ondernemen voor het opheffen van beslag?
Wanneer u het niet eens bent met het conservatoir beslag, kunt u een opheffingskortgeding opstarten. Ook de door het beslag geleden schade kunt u verhalen op degene die het beslag heeft gelegd. Dit specifieke kort geding wordt namelijk een opheffingskortgeding genoemd.
Het verzoek tot opheffing wordt direct voorgelegd aan de voorzieningenrechter die verlof heeft verleend. Het kort geding kan vaak op zeer korte termijn plaatsvinden, soms zelfs binnen een week. U bent echter verplicht zich bij te laten staan door een advocaat, vooral omdat de juridische complexiteit van opheffingsprocedures aanzienlijk is.
Naast het verzoek de beslagen op te heffen, kan er bovendien een vordering worden ingesteld dat er niet opnieuw een verzoek tot beslaglegging mag worden ingediend. Wordt dit toegewezen, dan heeft de beslaglegger zijn kansen op vroegtijdige vermogensbevriezing verspeeld. Daarom is een strategische aanpak essentieel.
Waarom slagen opheffingsprocedures in Amsterdam vaker?
In de rechtbank Amsterdam wordt ongeveer 42% van de opheffingskortgedingen geheel of gedeeltelijk toegewezen, vooral vanwege grondige dossiervoorbereiding door gespecialiseerde advocaten. De opheffingsgronden zijn daarom cruciaal voor uw succes. Wanneer zaken niet volledig aan de voorzieningenrechter worden gepresenteerd, wordt dit zeker in uw nadeel uitgelegd.
Een belangrijke trend is echter waarneembaar: wanneer in een verzoekschrift tot beslaglegging niet het volledige verhaal wordt verteld, kan de voorzieningenrechter in het opheffingskortgeding de beslagen opheffen. Dit gebeurt omdat er in strijd is gehandeld met de waarheidsplicht uit artikel 21 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.
Het beslagverzoek moet tevens voldoen aan de vormvereisten uit de beslagsyllabus 2022. Verzuim van deze voorgeschreven vormen wordt namelijk bestraft met nietigheid van het beslag. Laat u hierover door uw procesadvocaat informeren, vooral omdat vormfouten in circa 23% van de gevallen tot opheffing leiden.
Welke gronden bestaan er voor het opheffen van conservatoir beslag?
Ondeugdelijke of onnodige vordering Conservatoir beslag dient te worden opgeheven indien summierlijk van de ondeugdelijkheid blijkt. Met andere woorden: u dient aannemelijk te maken dat de onderliggende vordering ondeugdelijk of onnodig is. Een vordering is bijvoorbeeld ondeugdelijk wanneer de schuldeiser betaling vordert terwijl hij niet voldoet aan zijn eerdere leveringsverplichting.
Voldoende zekerheid stellen Als er beslag wordt gelegd op grond van een geldvordering, kan dit beslag worden opgeheven indien u voldoende zekerheid stelt. U kunt deze zekerheid stellen zonder opheffingskortgeding te starten. Doet de beslaglegger het beslag daarna niet vrijwillig opheffen, dan zal de rechter het beslag opheffen wegens de gestelde zekerheid. Een voorbeeld hiervan is het overmaken van het vorderingsbedrag naar de derdenrekening van een advocaat.
Waarheidsplicht geschonden Vertrekpunt van beslaglegging is dat de voorzieningenrechter ‘ex parte’ beslist, zonder u te horen. Daarom is het essentieel dat de beslaglegger alle relevante feiten volledig aanvoert. Indien deze waarheidsplicht wordt geschonden, kan de rechter daaruit verstrekkende gevolgtrekkingen maken. Dit kan uiteindelijk leiden tot opheffing van alle beslagen.
Hoeveel kost het opheffen van conservatoir beslag?
De kosten voor een opheffingskortgeding variëren doorgaans tussen €3.500 en €8.500, afhankelijk van de complexiteit en het bedrag waarover wordt geprocedeerd. Echter, bij een succesvolle opheffing worden deze kosten meestal verhaald op de beslaglegger. Daarnaast kunt u schadevergoeding vorderen voor de geleden bedrijfsschade door het onterechte beslag.
Bijvoorbeeld kunnen gederfde winst, extra financieringskosten en reputatieschade worden vergoed. In de rechtspraak worden deze schades steeds vaker toegekend, vooral wanneer het beslag evident onterecht was gelegd. Bovendien werkt de mogelijkheid van kostenveroordeling afschrikwekkend op beslagleggers die hun zaak niet goed hebben voorbereid.
Wanneer moet u direct specialistische hulp inschakelen?
Zodra u kennisneemt van conservatoir beslag, is snelheid cruciaal. Onderzoek toont aan dat opheffingsprocedures die binnen 72 uur worden gestart, een 34% hogere slagingskans hebben dan procedures die later worden ingediend. Daarom adviseren gespecialiseerde advocaten onmiddellijke actie.
Advocaat gespecialiseerd in het leggen en opheffen van beslag
Wij helpen u graag verder wanneer u geconfronteerd wordt met beslaglegging. Een ervaren advocaat conservatoir beslag analyseert uw situatie, beoordeelt de opheffingskansen en zet indien nodig een spoedprocedure in gang. Uiteindelijk bepaalt een strategische en grondige aanpak of u het beslag succesvol kunt opheffen en uw bedrijfsvoering kunt normaliseren.
