Ga naar de inhoud

Conservatoir beslag

Conservatoir beslag

Voor het leggen van conservatoir beslag in een civiele zaak zijn de volgende vereisten van belang: er moet verlof verkregen worden van de voorzieningenrechter, waarbij de bevoegdheid van de rechter afhangt van het gewenste beslag. Het verzoek tot verlof wordt getoetst aan de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit, en er moet summierlijk blijken van de deugdelijkheid van de vordering tot verzekering waarvan het beslag strekt. Het conservatoir beslag dient om te waarborgen dat voor een vooralsnog niet vaststaande vordering verhaal mogelijk zal zijn, mocht deze in de hoofdzaak worden toegewezen. Het beslag is ook bedoeld om over te gaan in een executoriaal beslag, indien in de bodemzaak een executoriale titel wordt verkregen. Daarnaast moet het beslag worden gelegd met inachtneming van de voorschriften voor executoriaal beslag, en de Beslagsyllabus kan als handvat dienen voor ‘best practices’.

Voordelen conservatoir beslag

Conservatoir beslag kan een effectief middel zijn om vermogensbestanddelen in een vroegtijdig stadium te bevriezen. Conservatoir beslag is een actie die u via een deurwaarder legt voorafgaand aan een te voeren procedure, zoals een bodemprocedure, kort geding of faillissementsaanvraag. Bij conservatoir beslag kunt u denken aan een beslag op de bankrekening of bezittingen van iemand op wie u een vordering heeft. Op deze manier worden aldus goederen veilig gesteld in afwachting van de uitkomst van de procedure bij de rechter.

Wanneer een vordering niet betaald wordt of er is onzekerheid of u na een procedure schade kan verhalen, is het leggen van conservatoir beslag een sterk middel. In een vroeg stadium versterkt u uw verhaalspositie met conservatoir beslag. In het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering is het conservatoir beslag in artikel 700 Rv e.v. geregeld. Ook staat er op veel vermeld in de zogeheten beslagsyllabus. Vermogen van uw wederpartij kan worden bezwaard, waarmee u na afloop van de procedure mogelijk een betere verhaalspositie heeft. Onze procesadvocaten stellen voor u het verzoekschrift op voor een conservatoire beslaglegging.

Hoe werkt conservatoir beslag?

Conservatoir beslag is een juridische maatregel in het Nederlands recht waarbij beslag wordt gelegd op de bezittingen van een schuldenaar vóórdat de rechter een definitieve uitspraak heeft gedaan over de vordering. Het doel van conservatoir beslag is om te voorkomen dat de schuldenaar zijn bezittingen verkoopt, verplaatst of bezwaart met bijvoorbeeld een hypotheek, zodat deze beschikbaar blijven voor verhaal als de schuldeiser in de rechtszaak in het gelijk wordt gesteld.

Procedure

  1. Verzoek indienen: De schuldeiser moet via een advocaat een verzoekschrift (beslagrekest) indienen bij de voorzieningenrechter. Dit verzoekschrift moet de vordering en de omvang daarvan omschrijven.
  2. Toestemming verkrijgen: De voorzieningenrechter beoordeelt het verzoek en verleent toestemming (beslagverlof) als aan de voorwaarden is voldaan. De rechter kan dit doen zonder dat de schuldenaar op de hoogte is of wordt gehoord, behalve bij loonbeslag.
  3. Beslaglegging: Na het verkrijgen van toestemming legt een deurwaarder het beslag op de bezittingen van de schuldenaar. Dit kan onder andere bankrekeningen, onroerende zaken (zoals huizen), roerende zaken (zoals auto’s), aandelen, en andere vermogensbestanddelen omvatten.

Na de beslaglegging

  • Hoofdprocedure starten: Na de beslaglegging moet de schuldeiser een hoofdprocedure starten waarin de rechter uitspraak doet over de vordering. Dit is verplicht om het conservatoir beslag te handhaven.
  • Opheffen van beslag: Als de schuldenaar van mening is dat het beslag onterecht is, kan hij de rechter vragen om het beslag op te heffen. Dit kan tijdens de hoofdprocedure of via een spoedprocedure.
  • Faillissement: Als de schuldenaar failliet gaat, vervallen alle conservatoire beslagen automatisch volgens de Faillissementswet.

Risico’s en gevolgen

  • Onterecht beslag: Als de rechter uiteindelijk oordeelt dat de vordering ongegrond is, kan de schuldeiser aansprakelijk worden gesteld voor de schade die de schuldenaar heeft geleden door het onterecht gelegde beslag.
  • Minnelijke regeling: Conservatoir beslag kan ook dienen als drukmiddel om een minnelijke regeling te forceren, omdat de schuldenaar door het beslag vaak sneller bereid is om tot een oplossing te komen.

Soorten conservatoir beslag

  • Beslag onder derden: Bijvoorbeeld bankbeslag of loonbeslag.
  • Beslag onder de schuldenaar zelf: Bijvoorbeeld beslag op een woning of andere onroerende zaken.
  • Beslag op roerende zaken: Bijvoorbeeld auto’s, boten of handelsvoorraden.
  • Beslag op aandelen en effecten: Aandelen op naam en effecten op naam die geen aandelen zijn.

Conservatoir beslag is een krachtig juridisch instrument om de belangen van de schuldeiser te beschermen tijdens een gerechtelijke procedure. Het vereist echter zorgvuldige voorbereiding en juridische ondersteuning om succesvol te worden toegepast.

Beslagleggen door een advocaat

Uiteenlopende redenen kunnen er ten grondslag liggen aan een besluit om een vordering niet bij uw debiteur (meer) te incasseren.  Ook binnen de maakindustrie blijft dit een actueel thema en krijgen we veel vragen van binnen- en buitenlandse ondernemers hierover. Een procesadvocaat kan u ondersteunen bij het leggen van conservatoir beslag. Een veelvoorkomende reden om de incasso te staken houdt verband met de verhaalspositie van de debiteur.

Algemeen bekend is dat procedures in Nederland tijd in beslag kunnen nemen en de vrees bestaat nogal eens dat (ondanks een positief vonnis van de rechter) van de spreekwoordelijke ‘kale kip’ niet meer valt te plukken. Het leggen van conservatoir beslag  biedt dan uitkomst. Door een verzoek bij de rechter in te dienen tot het vroegtijdig ‘bevriezen’ van vermogensbestanddelen van uw debiteur, kunt u binnen enkele dagen van de Nederlandse voorzieningenrechter een verlof krijgen om dit vermogen van de debiteur te beslaan. In de regel weet u bijvoorbeeld bij een bankbeslag binnen 4 weken of uw beslag doel heeft getroffen (en dus een goed vonnis in een later stadium kan worden geëxecuteerd). Beslagleggen door een advocaat heeft bewezen een effectief middel te zijn.

Wat zijn de Voorwaarden voor het leggen van conservatoir beslag?

Er is een aantal voorwaarden om een verzoek tot het leggen van beslag toegewezen te krijgen. Van belang is dat de feiten en de vordering goed worden beschreven, zodat de summierlijke deugdelijkheid van de vordering vaststaat. Ook van belang is dat alles compleet en naar waarheid wordt verteld, een en ander zoals bedoeld in artikel 21 Rv. Het achterwege laten van belangrijke feiten kan leiden tot een opheffingskortgeding (en daarmee met opheffing van het gelegde beslag).

Verder is het van belang dat duidelijk de vordering wordt begroot. De rechter kan op die manier vaststellen voor welk bedrag beslag mag worden gelegd. Omdat er kosten aan een beslag kleven, kan de vordering procentueel hoger worden bepaald, waarmee op de deze voorbode, c.q. kosten, ook al een voorschot kan worden genomen. Wat ook van belang is, is wanneer de eis in de hoofdzaak aanhangig moet worden gemaakt. In de regel wordt een termijn van 14 dagen toegewezen na de eerste beslaglegging door de deurwaarder, maar als daar goede gronden toe bestaan, kan ook langer worden toegewezen.

Vrees voor verduistering

Onder bepaalde omstandigheden is het van belang dat een vrees voor verduistering wordt aangetoond. Deze vrees voor verduistering betekend dat er een redelijke kans bestaat, dat de vermogensbestanddelen waarop conservatoir beslag zal worden gelegd, aan het verhaal worden onttrokken. De gegronde vrees voor verduistering moet goed worden onderbouwd in het verzoekschrift tot conservatoire beslaglegging. Dit volgt uit artikel 711 Rv en artikel 725 Rv.

De deurwaarder legt beslag

Wanneer de verlofrechter het verzoek tot het leggen van conservatoir beslag heeft goedgekeurd, dan kan de deurwaarder worden geïnstrueerd dit beslag te gaan leggen. Zo kan de deurwaarder direct banktegoeden laten beslaan, of andere vermogensbestanddelen, zoals auto’s, boten, aandelen, onroerend goed of andere roerende zaken. Wanneer u de eisende partij bent, is van belang om steeds samen met de deurwaarder te bepalen wanneer een goed moment is om het beslag daadwerkelijk te gaan leggen.

Europees Bankbeslag bij een buitenlandse partij

Enkele jaren terug, op 18 januari 2017, is de verordening (EU) Nr. 655/2014 tot vaststelling van een procedure betreffende het Europees bevel tot conservatoir beslag op bankrekeningen om de grensoverschrijdende inning van schuldvorderingen in burgerlijke en handelszaken (het “Europese bankbeslag“) in werking treden. Ondanks het Europese bankbeslag, zien wij ook voor buitenlandse partijen uit de maakindustrie nog steeds (grotere) voordelen om toch voor de huidige Nederlandse beslaglegging te (blijven) kiezen. Laat u goed door uw advocaten adviseren welke keuze u moet maken.

Conservatoir beslag op een bankrekening

Er is een behoorlijk aantal situaties denkbaar waarom het beslag leggen door een advocaat zin heeft. Uw debiteur betaalt uw facturen niet meer en / of dreigt bijvoorbeeld failliet te gaan. U vermoedt dat het adagium ‘wie het eerst komt, die het eerst maalt‘ zal gelden. Ook een andere geldvordering, onrechtmatige publicatie of versterken van de bewijspositie door het leggen van zogenoemd bewijsbeslag (u wilt bijvoorbeeld stukken bemachtigen van uw wederpartij) leent zich voor een beslaglegging door een advocaat. Beslagleggen kan ook een patstelling doorbreken bij moeizame onderhandelingen. Het beslag roept vermoedelijk direct nadelige consequenties in het leven voor uw wederpartij, waardoor deze mogelijk geprikkeld raakt er alsnog met u uit te komen.

Tip: dreig nooit met het leggen van beslag bij uw wederpartij. U vergroot daarmee de kans dat er geschoven wordt met vermogen door uw debiteur en u nul op het rekest krijgt. Daarnaast is beslag vrijwel altijd onnodig als u een vordering tegen een overheidsinstelling heeft of een dusdanig grote partij die goed is voor haar geld (de Shells van deze wereld bijvoorbeeld).

Conservatoir beslag verzoeken bij de voorzieningenrechter

Voor aanvang bespreekt u met uw advocaat uw vordering. Deze brengt uw rechtspositie in beeld en adviseert u of beslag leggen verstandig is. Uw advocaat stelt een (goed gemotiveerd) verzoekschrift op voor de zogenoemde bevoegde voorzieningenrechter en zal namens u om een verlof verzoeken. Er is een aantal formaliteiten waaraan een verzoekschrift moet voldoen. Uw advocaat informeert u daar actief over. Meestal daags na dit verzoek, ontvangt u van de voorzieningenrechter bericht of het verlof is verleend. Met dit verlof verzoekt u de deurwaarder vervolgens het beslag daadwerkelijk te gaan leggen. Is dit gebeurd, dan heeft u beslag gelegd. Bespreek goed met de deurwaarder alle vereisten voor een juiste ‘betekening’.

Artikel 701 Rv bepaalt verder als volgt:

“De voorzieningenrechter kan het verlof verlenen onder voorwaarde dat tot een door hem te bepalen bedrag zekerheid wordt gesteld voor schade die door het beslag kan worden veroorzaakt.

De zekerheid moet voor of bij de betekening van het beslagexploot aan de beslagene worden aangeboden. Voor het overige is artikel 616 van toepassing.”

Tip: zorg dat u uw advocaat volledig informeert over het geschil. Als achteraf onverhoopt blijkt dat de beslaglegging onterecht is, bestaat er een risico dat u aansprakelijk wordt gehouden voor de schade, bijvoorbeeld wanneer de productie stagneert of de debiteur anderszins niet over zijn vermogen kon beschikken tijdens het beslag

Iinstellen eis in de hoofdzaak

In het toegewezen verlof staat vermeld wanneer u uiterlijk een procedure moet opstarten tegen uw wederpartij. Denk hierbij aan het voeren van een bodemprocedure, een kort geding of een faillissementsaanvraag. Het beslag is (zeker wanneer het als een verrassing komt) indringend voor de debiteur. Mede doordat een conservatoir beslag vóór een vonnis van de rechter over het eigenlijke geschil (in de hoofdzaak) wordt gelegd, dient er daarom – ook in het belang van de debiteur – voortvarend te worden geprocedeerd. Doorgaans zal de termijn 14 dagen zijn. Kortere of langere termijnen bij de rechtbank zijn als gezegd mogelijk.

Tip: het verdient aanbeveling om het leggen van beslag en het opstellen van de dagvaarding goed met elkaar af te stemmen. Bezit u bijvoorbeeld al alle stukken die uw standpunt ondersteunen?

Opheffingskortgeding opstarten

Vaak leidt een geschil tot een procedure bij de rechter als uw wederpartij een andere mening is toegedaan. Het is dan ook niet onwaarschijnlijk dat uw debiteur actie onderneemt tegen het gelegde beslag. Dit kan in de vorm van een zogenoemd opheffingskortgeding. Deze procedure heeft tot doel het beslag op te laten heffen. Van belang is dat een verzoek tot opheffing direct aan een rechter kan worden voorgelegd en u in deze (aparte) procedure op zeer korte termijn een zitting heeft bij de rechter. Laat u hierover adviseren. Wanneer het een geldvordering betreft kan de debiteur ervoor kiezen een alternatieve garantie aan te bieden. Dit komt ook vaak tijdens het kort geding aan bod. Het opheffingskortgeding bij conservatoir beslag bereidt u samen met uw advocaat procesrecht voor. Gronden voor opheffing zijn kort en zakelijk weergegeven: het stellen van afdoende zekerheid (bijvoorbeeld door een bankgarantie), een niet-bestaande vordering en (of) het beslag is onredelijk gelegd. Ook kan er in strijd met de waarheid eerder beslag zijn gelegd.

Wat kost het leggen van conservatoir beslag?

Totdat partijen zelf een regeling hebben getroffen en de beslaglegger de beslagen heeft laten opheffen, dan wel een rechter daartoe heeft besloten, blijft het beslag op het vermogen rusten. Eenmalig betaalt u als verzoekende partij kosten aan de rechtbank om beslag te laten leggen. In 2023 bedraagt dit een bedrag van EUR 676 (zie overzicht op rechtspraak.nl). Daarnaast maakt u een afspraak met uw advocaat over zijn tarieven.

Tip: uw advocaat kan zich na het doornemen van de stukken in veel gevallen een goed beeld vormen van de zaak en inschatten wat een algehele beslaglegging zal kosten. Het is verstandig dit kostenplaatje te bespreken. Wint u uiteindelijk de procedure, dan wordt de wederpartij (al dan niet deels) veroordeeld u in de kosten tegemoet te komen. Dit moet overigens wel worden gevorderd.

Advocaat gespecialiseerd in conservatoir beslag

Ons gespecialiseerde advocatenkantoor helpt u graag verder bij al uw vragen rondom conservatoir beslag. Wanneer u juridisch advies wilt inwinnen, dan biedt ons kantoor daartoe mogelijkheden. Wij zijn in heel Nederland actief en bieden ook support bij internationale vraagstukken. We hebben een sterk team van advocaten met als specialisatie contractenrecht. Onze advocaat commercial law Remko Roosjen geeft leiding aan dit team en we horen graag hoe we u het beste kunnen ondersteunen. Bent u op zoek naar andere praktijkgebieden, dan kunnen onze advocaten in Amsterdam u mogelijk ook ondersteunen, of aan een geschikte partner doorverwijzen. Uw belang staat bij ons te allen tijde voorop en we zoeken graag naar praktische oplossingen en snel resultaat. Neem contact op met onze specialist contractenrecht in Amsterdam en ontdek uw mogelijkheden.

+31 (0)20 – 210 31 38
remko.roosjen@maakadvocaten.nl

De juridische informatie in deze blog is uitsluitend bedoeld voor algemene informatieve doeleinden, en geen juridisch advies door een advocaat. Hoewel wij als Nederlands advocatenkantoor in Amsterdam streven naar nauwkeurigheid en actualiteit van de verstrekte juridische informatie, kunnen onze advocaten niet garanderen dat alle informatie volledig, juist of actueel is en accepteren wij geen aansprakelijkheid. Voor persoonlijk juridisch advies, raadpleeg altijd een bevoegde juridische professional, zoals onze advocaten.

Nederlands procesrecht

Meer weten over het Nederlandse procesrecht, lees dan ook onze andere informatieve blogs over procederen in Nederland:

Deel I:              Bewijslast

Deel II:            Voorlopig getuigenverhoor

Deel III:           Voorlopig deskundigenbericht

Deel IV:           Exhibitieplicht

Deel V:            Bewijsbeslag

Remko Roosjen

Remko Roosjen

Als advocaat Commercial Law en oprichter van MAAK Advocaten geeft Remko Roosjen leiding aan aan het team Geschillen en Procedures en Contractenrecht. Remko is een gespecialiseerde advocaat contractenrecht en heeft een ruime ervaring in het voeren van procedures, waaronder voor de civiele rechter, in arbitrage en mediation. Remko is verbonden aan de specialisatievereniging voor Distributie, Franchise en Agentuur en doceert regelmatig over het snijvlak van commerciële contracten en productregelgeving. Lees meer over Remko op zijn persoonlijk profiel of op LinkedIn.