Inhoudsopgave
Een arbitraal vonnis wordt in Nederland gewezen door een arbitrage-instituut, zoals bijvoorbeeld het Nederlands Arbitrage Instituut (NAI). Internationaal kennen we ook andere arbitragiecommissies zoals die bij de International Chamber of Commerce (ICC). De tenuitvoerlegging van een buitenlands arbitraal vonnis in Nederland kan eerst plaatsvinden nadat de voorzieningenrechter van de rechtbank van het arrondissement waarin de plaats van arbitrage is gelegen daartoe op verzoek van een der partijen verlof heeft verleend. De voorzieningenrechter is dus niet alleen belast met spoedzaken, zoals een kort geding, maar gaat ook over het wel of niet toekennen van verlof. Het verlof bij de voorzieningenrechter wordt aangetekend op het originele arbitrale vonnis of opgenomen in een beschikking. In juridisch jargon houdt het in dat voordat een arbitraal vonnis ten uitvoer kan worden gelegd, de rechter in het land van tenuitvoerlegging een zogeheten ‘exequatur‘ moet afgeven. Dat betekent dat het arbitraal vonnis ook in het specifieke land wordt en de tenuitvoerlegging van het buitenlands vonnis kan starten. Onze advocaten voor arbitrage gaan hierna verder in op deze tenuitvoerlegging en de gronden waaronder dit ook kan worden geweigerd.
Wat is de definitie van arbitrage?
Arbitrage kan het beste worden gedefinieerd als een geschilbeslechtingsmethode om een conflict uit de wereld te helpen, zonder daarbij gang naar de (civiele) rechter te bewandelen. Bij arbitrage beslist dus niet de rechter, maar beslissen deskundigen (ook wel arbiters genoemd) over het voorliggende geschil. Arbitrage is daarmee een alternatief voor een civiele procedure bij de overheidsrechter. De deskundigen genieten veelal kennis van een bepaalde branche (bijvoorbeeld de maakindustrie). Zij vormen samen de zogeheten arbitragecommissie en het staat partijen vrij ook zelf deskundigen aan te wijzen. Dit moet wel een oneven aantal betreffen, om te vermijden dat er een patstelling ontstaat. De uitspraak van deze deskundigen is een zogeheten bindend advies. Voornamelijk in het bedrijfsleven doen partijen vaker een beroep op arbitrage. De uitspraak wordt een arbitraal vonnis genoemd en onze advocaten zullen hierna verder ingaan op de tenuitvoerlegging daarvan, alsmede welke voorwaarden daaraan worden verbonden.
Verdrag van New York (1958)
De advocaten van MAAK in Amsterdam wijzen internationaal opererende onderneming vaker bij het sluiten van een commerciële overeenkomst op het zogeheten Verdrag van New York (1958). Dat is niet zonder reden. Het Verdrag van New York van 1958 regelt de erkenning en tenuitvoerlegging van scheidsrechterlijke (arbitrale) uitspraken die zijn gedaan op het grondgebied van een andere staat dan de staat waar om de erkenning en tenuitvoerlegging van die uitspraken wordt verzocht.
Het verdrag van New York is niet bij alle ondernemers even bekend, maar heeft dus een belangrijke betekenis bij het internationaal contracteren. Doet u internationaal zaken, let u dan vooral erop of de partij met wie u contracteert, gevestigd is in een lidstaat die aangesloten is bij het verdrag van New York.
Wat is het voordeel van arbitrage boven een Nederlandse rechter?
Er is een wezenlijk voordeel om bij internationale contracten, (of bij het opstellen van internationale inkoopvoorwaarden of verkoopvoorwaarden) te contracteren onder een arbitrage-clausule: er zijn veel lidstaten aangesloten. Dit betekent dat een arbitraal vonnis, ook als dat in Nederland is gewezen, makkelijker in (vooral) niet-Europese te executeren is. Dat is een wezenlijk verschil met een Nederlands of ander Europees vonnis, dat in die zin een beperkter bereik heeft. Het is om die reden dat onze advocaten contractenrecht vaak hierop wijzen en we zien steeds meer ondernemingen die dit nu omarmen.
Een ander voordeel van arbitrale kan zijn dat arbiters meer sectorspecifieke kennis genieten en dat er voortvarender geprocedeerd wordt. Ook uitspraken van een arbitrage-instituut zijn niet openbaar, hetgeen bij de civiele rechter wel vaker het geval is. Kortom, het kan een goed alternatief zijn voor een gang naar de civiele rechter en u kunt daar in algemene voorwaarden of in een commerciële overeenkomst goed op voorsorteren. Daarmee voorkomt u een hoop ellende wanneer een zakelijk geschil ontstaat met een handelspartij die ‘ver van huis’ gevestigd.
In veel (nationale en internationale) handelscontracten wordt arbitrage overeengekomen om geschillen te beslechten. Die geschilbeslechting komt dan in plaats van overheidsrechtspraak. Als voordelen van arbitrage worden vaak genoemd dat de arbiters meer kennis hebben van een specifieke branche, de procedure sneller verloopt en de uitspraak niet openbaar is.
Wanneer kan een buitenlands arbitraal vonnis ten uitvoer worden gelegd?
Een buitenlands arbitraal vonnis kan enkel onder een aantal voorwaarden niet ten uitvoer worden gelegd in Nederland. De voorzieningenrechter van de rechtbank bekijkt de omstandigheden van iedere zaak die door een advocaat wordt gepresenteerd. Deze voorzieningenrechter kan de tenuitvoerlegging van het arbitraal vonnis in Nederland enkel negeren, wanneer de voorzieningenrechter ‘na een summierlijk onderzoek’ is gebleken dat het aannemelijk is dat het arbitrale vonnis zal worden vernietigd. Dat ziet dan specifiek op een van de gronden genoemd in artikel 1065, eerste lid Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv), of herroepen op een van de gronden genoemd in artikel 1068, eerste lid, dan wel wanneer in strijd met artikel 1056 een dwangsom is opgelegd. In laatstgenoemde situatiel betreft de weigering alleen de tenuitvoerlegging van de dwangsom.
Vernietigingsgronden van een arbitraal vonnis in Nederland
Vernietiging van een arbitraal vonnis kan enkel plaatsvinden op een of meer van de navolgende gronden, zoals opgesomd in artikel 1065 Rv:
a. een geldige overeenkomst tot arbitrage ontbreekt;
b. het scheidsgerecht is in strijd met de daarvoor geldende regelen samengesteld;
c. het scheidsgerecht heeft zich niet aan zijn opdracht gehouden;
d. het vonnis is niet overeenkomstig het in artikel 1057 bepaalde ondertekend of niet met redenen omkleed;
e. het vonnis, of de wijze waarop dit tot stand kwam, is in strijd met de openbare orde.
Herroepen van een arbitraal vonnis in Nederland
Herroeping is in de Nederlands wet verankerd in artikel 1068 Rv en kan enkel geschieden op een of meer van de navolgende gronden:
a. het vonnis berust geheel of ten dele op na de uitspraak ontdekt bedrog, door of met medeweten van de wederpartij in de arbitrale procedure gepleegd;
b. het vonnis berust geheel of ten dele op bescheiden die na de uitspraak blijken vals te zijn;
c. een partij heeft na de uitspraak bescheiden die op de beslissing van het scheidsgerecht van invloed zouden zijn geweest en door toedoen van de wederpartij zijn achtergehouden, in handen gekregen.2
Houd u wel rekening dat er termijnen gelden om hier een beroep op te doen. Onze advocaten in Amsterdam geven graag tekst en uitleg over deze complexe thema’s.
Geen verval of verjaring buitenlands arbitraal vonnis
Goed om te weten bij de tenuitvoerlegging van buitenlands arbitraal vonnis in Nederland, is dat het niet gaat om een verjaard arbitraal vonnis of een rechtsvordering die is komen te vervallen. In een arrest van de Hoge Raad speelde eerder de vraag of een verjaard arbitraal vonnis uit Rusland, i.e. daar kon het niet meer ten uitvoer worden gelegd, wél nog in Nederland ten uitvoer kon worden gelegd? Omdat de wet zich daar hier niet tegen heeft verzet, behoorde dit nog tot de mogelijkheden.
Welke kosten worden gemaakt bij de tenuitvoerlegging van arbitrale vonnissen?
De kosten die gemaakt worden bij de tenuitvoerlegging van een arbitraal vonnis kunt u opsplitsen in drie componenten: 1. De griffierechten bij de rechtbank 2. De advocaatkosten en 3. De kosten voor een deurwaarder bij de executie.
Wanneer er geen vernietiging of herroeping van het arbitrale vonnis wordt gevorderd dan zijn de kosten vaak overzichtelijk en goed in te schatten. Dat is anders wanneer er een procedure wordt gevoerd over de executie (het zogenoemde executiegeschil). Laat u hierover goed informeren door een advocaat procesrecht.
Procesadvocaten voor de tenuitvoerlegging van een buitenlands arbitraal vonnis
Zoekt u een procesadvocaat met een uitstekende kennis van het Nederlandse procesrecht? Een advocatenkantoor in Nederland met kennis van het internationale recht? Een advocatenkantoor dat weet wat het betekent wanneer een arbitraal vonnis in Nederland wordt geëxecuteerd?
Onze procesadvocaten voor de tenuitvoerlegging van een buitenlands arbitraal vonnis in Nederland, zijn specialisten op het gebied van het procesrecht. De ervaren procesadvocaten helpen u door de hele verlofprocedure heen, van de fase tot het krijgen van verlof bij de voorzieningenrechter (om het buitenlands arbitraal vonnis te executeren), tot aan de executie. Omgekeerd staan we u bij wanneer u met een buitenlands arbitraal vonnis te maken krijgt, en u zich tegen de executie daarvan wilt verzetten door dit vonnis te laten vernietigen of te herroepen.
Contactpersonen: Remko Roosjen en Sander van Someren Gréve.
