Inhoudsopgave
De overdracht van een onderneming brengt een complex juridisch speelveld met zich mee, waarin verschillende wet- en regelgevingen in acht moeten worden genomen. Artikel 7:662 van het Burgerlijk Wetboek (BW) definieert de overgang van een onderneming als de overdracht van een bedrijf of een onderdeel daarvan door middel van een overeenkomst, zoals verkoop, verhuur, verpachting, of vruchtgebruik. Een belangrijk criterium in deze definitie is dat de identiteit van de onderneming behouden blijft, zodat de exploitatie naadloos kan worden voortgezet, eventueel na een korte onderbreking.
Bij de beoordeling van een mogelijke bedrijfsoverdracht worden diverse factoren gewogen, zoals de aard en omvang van de overgedragen activa, de klantenkring, de overname van personeel en de continuïteit van de bedrijfsactiviteiten. De rechten en plichten die voortvloeien uit bestaande arbeidsovereenkomsten gaan volgens artikel 7:663 BW automatisch over op de nieuwe eigenaar, tenzij werknemers ervoor kiezen dit te weigeren.
Naast arbeidsrechtelijke verplichtingen spelen concurrentiebedingen vaak een grote rol in het beschermen van de economische waarde en goodwill van de onderneming. Ook wordt de pre-pack procedure, een voorbereide doorstart bij faillissement, vaak ingezet om waarde en werkgelegenheid veilig te stellen in complexe overdrachtsituaties.
In deze context vergt de overdracht van een onderneming zorgvuldige juridische voorbereiding om een soepele transitie te waarborgen en potentiële risico’s te beheersen.
Vorm van overdracht
Bij een bedrijfsoverdracht zijn er twee hoofdvormen: de aandelentransactie en de activa-/passivatransactie.
Bij een aandelentransactie wordt de juridische entiteit in zijn geheel overgedragen via een notariële akte. Alle activa en passiva gaan automatisch mee over, de rechtspersoonlijkheid blijft behouden en contracten en vergunningen blijven meestal intact. De koper neemt echter ook eventuele verborgen verplichtingen over.
Een activa-/passivatransactie biedt meer flexibiliteit, omdat specifieke bezittingen en schulden worden overgedragen. Dit is complexer qua uitvoering, omdat elk onderdeel apart moet worden overgedragen. Contracten moeten vaak opnieuw worden gesloten of overgedragen en vergunningen mogelijk opnieuw worden aangevraagd. Het voordeel is een lager risico op overname van onbekende verplichtingen.
Due diligence onderzoek
Een grondig due diligence onderzoek is essentieel en omvat doorgaans financiële, juridische, operationele, commerciële en fiscale aspecten. Het doel is om risico’s te identificeren, de waarde van de onderneming te bepalen en eventuele dealbreakers vroegtijdig te ontdekken. Hierbij worden jaarrekeningen, contracten, bedrijfsprocessen, marktpositie en fiscale risico’s onder de loep genomen.
Contracten en overeenkomsten
De koopovereenkomst (SPA of APA) is het kernstuk van de transactie. Deze bevat een beschrijving van wat wordt overgedragen, de koopprijs, garanties en vrijwaringen, voorwaarden voor closing en vaak non-concurrentiebedingen. Voorafgaand aan de definitieve overeenkomst wordt vaak een Letter of Intent (LOI) opgesteld, waarin de hoofdlijnen van de deal worden vastgelegd, inclusief afspraken over exclusiviteit en geheimhouding.
Arbeidsrechtelijke aspecten
Bij een bedrijfsoverdracht is artikel 7:662 e.v. BW van toepassing. Dit betekent dat werknemers automatisch mee overgaan naar de nieuwe eigenaar, met behoud van hun arbeidsvoorwaarden. Er geldt een ontslagverbod wegens de overgang en er is een informatie- en raadplegingsplicht richting werknemers(vertegenwoordiging).
Intellectueel eigendom
De overdracht van intellectuele eigendomsrechten vereist zorgvuldige aandacht. Dit omvat de inventarisatie van alle IE-rechten, controle of deze daadwerkelijk op naam van de over te dragen entiteit staan, en bij een activa-/passivatransactie de expliciete overdracht van elk IE-recht. Ook licenties, domeinnamen en sociale media-accounts moeten worden meegenomen in de overdracht.
Fiscale aspecten
De fiscale implicaties verschillen per situatie. Bij een eenmanszaak of VOF moet de stakingswinst worden berekend en kunnen stakingsfaciliteiten van toepassing zijn. Bij een BV of NV kan er sprake zijn van aanmerkelijk belang heffing voor de verkoper bij een aandelentransactie, of vennootschapsbelasting over de boekwinst bij een activa-/passivatransactie. BTW-aspecten en fiscale eenheid overwegingen spelen ook een rol.
Overige juridische aspecten
Huurovereenkomsten voor bedrijfsruimte vereisen mogelijk toestemming van de verhuurder en indeplaatsstelling. Bij grotere overnames kunnen mededingingsrechtelijke aspecten een rol spelen, wat kan leiden tot een meldingsplicht bij de ACM of Europese Commissie. Garanties en vrijwaringen in de koopovereenkomst zijn cruciaal om risico’s te beperken en kunnen betrekking hebben op de balans, compliance, fiscale zaken en milieuaspecten.
Gezien de complexiteit van deze aspecten is het aan te raden gespecialiseerde juridische, fiscale en financiële adviseurs in te schakelen bij een bedrijfsoverdracht om een soepel verloop van het proces te waarborgen en risico’s te minimaliseren.
Advocatenkantoor in Amsterdam gespecialiseerd in de overdracht van een onderneming
MAAK Advocaten behartigt graag uw belangen en onze gespecialiseerde advocaten hebben de kennis en ervaring die u zoekt. Door cliënten worden we aanbevolen vanwege onze daadkrachtige, to-the-point en praktische oplossingen. Voor al uw vragen rondom de overdracht van een onderneming staan we u dan ook graag bij met advies en juridische ondersteuning. Onze ervaren advocaat commercial law, Remko Roosjen, staat u graag als eerste te woord en hij bespreekt met u de zaak en de uitdagingen die voorliggen.
Heeft u een andere juridische vraag, dan kunnen onze advocaten in Amsterdam u mogelijk ook ondersteunen, of aan een geschikte partner doorverwijzen. Uw belang staat bij ons te allen tijde voorop en we zoeken graag naar praktische oplossingen en snel resultaat. Neem contact op met onze specialist contractenrecht in Amsterdam en ontdek uw mogelijkheden.
+31 (0)20 – 210 31 38
remko.roosjen@maakadvocaten.nl
De juridische informatie in deze blog is uitsluitend bedoeld voor algemene informatieve doeleinden, en geen juridisch advies door een advocaat. Hoewel wij als Nederlands advocatenkantoor in Amsterdam streven naar nauwkeurigheid en actualiteit van de verstrekte juridische informatie, kunnen onze advocaten niet garanderen dat alle informatie volledig, juist of actueel is en accepteren wij geen aansprakelijkheid. Voor persoonlijk juridisch advies, raadpleeg altijd een bevoegde juridische professional, zoals onze advocaten.
