Het beëindigen van een vennootschap kan om verschillende redenen noodzakelijk zijn, zoals het ontbreken van baten, staking van activiteiten of onoplosbare conflicten tussen vennoten. In Nederland biedt de wet diverse ontbindingsmethoden die vennootschappen in staat stellen om hun bedrijfsactiviteiten op een ordelijke en rechtsgeldige manier af te sluiten. Deze methoden omvatten onder meer ontbinding door de rechtbank, faillissement na ontbinding en de populaire turboliquidatie. Recent is er met de invoering van de Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie, op 15 november 2023, nieuwe wetgeving toegevoegd die zorgt voor meer transparantie in het proces van turboliquidatie. Hierdoor kunnen schuldeisers makkelijker inzicht krijgen in de financiële positie van een ontbonden vennootschap.
In dit artikel bespreken we de verschillende ontbindingsmethoden, de voorwaarden waaronder ze toegepast kunnen worden, en de juridische en administratieve verplichtingen die hiermee gepaard gaan. Door goed inzicht te krijgen in deze methoden en de recentste wettelijke eisen, kunnen vennootschappen en hun bestuurders een weloverwogen keuze maken bij het beëindigen van hun onderneming.
Ontbindingsmethoden voor vennootschappen
Ontbinding door de rechtbank
Gebrek aan baten
Een vennootschap kan door de rechtbank worden ontbonden vanwege “gebrek aan baten” als ze structureel onvoldoende inkomsten genereert om haar doelstellingen te bereiken. Dit houdt in dat de onderneming financieel niet levensvatbaar is, bijvoorbeeld door aanhoudende verliezen of het ontbreken van reële kansen op herstel. In zo’n geval kan de rechtbank de vennootschap op verzoek van een belanghebbende partij ontbinden, waarna de activa en passiva worden vereffend, vaak onder toezicht van een curator.
Staking van activiteiten
Een vennootschap kan door de rechtbank worden ontbonden als zij haar activiteiten volledig heeft gestaakt zonder vooruitzicht op hervatting. De rechtbank beoordeelt of er inderdaad geen bedrijfsactiviteiten meer plaatsvinden, zoals transacties of bedrijfsvoering. Op verzoek van belanghebbenden kan de rechtbank de vennootschap ontbinden, waarna eventuele activa en passiva worden vereffend en de vennootschap ophoudt te bestaan.
Turboliquidatie
Turboliquidatie is een versnelde manier om een vennootschap te ontbinden als er geen baten (bezittingen of activa) meer zijn. Dit proces kan plaatsvinden wanneer een vennootschap geen financiële middelen of activa meer heeft om te vereffenen. Hierdoor is een lang en kostbaar liquidatieproces niet nodig, omdat er niets meer te verdelen valt.
De procedure voor turboliquidatie verloopt als volgt:
- Besluit van de algemene vergadering van aandeelhouders: De aandeelhoudersvergadering moet eerst unaniem besluiten tot ontbinding van de vennootschap. Dit besluit markeert het begin van de ontbindingsprocedure.
- Inschrijving van de ontbinding bij de Kamer van Koophandel (KvK): Nadat de aandeelhouders tot ontbinding hebben besloten, moet de vennootschap deze ontbinding registreren bij de KvK. Dit gebeurt met het formulier ‘Opgave Ontbinding’ dat door een bestuurder wordt ingediend.
Na deze stappen houdt de vennootschap direct op te bestaan. Bij turboliquidatie is er geen verplichte toetsing door een onafhankelijke derde, zoals een curator. Dit betekent echter ook dat er geen waarborg is voor schuldeisers, die soms met openstaande schulden blijven zitten. Hierdoor kunnen zij onder bepaalde omstandigheden alsnog juridische stappen ondernemen als blijkt dat er onrechtmatig is gehandeld voorafgaand aan de ontbinding.
Faillissement na ontbinding
Als een ontbonden vennootschap meer schulden dan baten heeft, kan faillissement worden aangevraagd. De rechtbank stelt dan een curator aan om:
- Onderzoek te doen naar het faillissement: De curator analyseert financiële administratie en bestuurshandelingen om oorzaken vast te stellen, zoals wanbeleid.
- Misstanden te identificeren: De curator kijkt naar mogelijke onrechtmatigheden, zoals fraude. Bestuurders kunnen bij misstanden persoonlijk aansprakelijk worden gesteld.
Verder verdeelt de curator de overgebleven activa onder de schuldeisers volgens de wettelijke volgorde van voorrang, zodat schuldeisers zoveel mogelijk gecompenseerd worden.
Ontbinding wegens gewichtige redenen
De rechter kan een vennootschap ontbinden wegens “gewichtige redenen” als ernstige problemen de samenwerking tussen vennoten onmogelijk maken. Dit kan gebeuren bij bijvoorbeeld fundamentele onenigheid over de bedrijfsvoering of verlies van vertrouwen. Een van de vennoten kan in zo’n geval de rechtbank vragen om ontbinding. Bij toewijzing wordt de vennootschap ontbonden en volgt een vereffeningsproces om activa en schulden af te wikkelen. Dit biedt vennoten een uitweg als de samenwerking onwerkbaar is geworden.
Nieuwe wetgeving voor turboliquidatie
De Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie, van kracht sinds 15 november 2023, stelt nieuwe eisen aan het proces. Het bestuur moet nu de volgende documenten deponeren bij de KvK:
- Een balans
- Een staat van baten en lasten
- Een beschrijving van de oorzaak van het ontbreken van baten
Deze nieuwe wetgeving zorgt ervoor dat schuldeisers een turboliquidatie makkelijker kunnen controleren.
Belangrijke overwegingen
Definitie van baten
Baten omvatten meer dan alleen liquide middelen. Ze kunnen bestaan uit:
- Positief saldo op bankrekeningen
- Inventaris en voorraden
- Onroerend goed
- Aandelen in andere bedrijven
- Vorderingen op debiteuren
- Terug te ontvangen waarborgsommen
- Bedragen uit ontbonden overeenkomsten
Juridisch advies
Vanwege de complexiteit van het ontbindingsproces is het raadzaam om advies in te winnen bij een (bedrijfs)jurist, zoals MAAK Advocaten, vooral bij twijfel over de aanwezigheid van baten.
Door deze methoden en voorwaarden goed te begrijpen, kunnen vennootschappen de juiste procedure kiezen die past bij hun specifieke situatie en omstandigheden.
Advocatenkantoor in Amsterdam gespecialiseerd in de ontbinding van een vennootschap
MAAK Advocaten behartigt graag uw belangen en onze gespecialiseerde advocaten hebben de kennis en ervaring die u zoekt. Door cliënten worden we aanbevolen vanwege onze daadkrachtige, to-the-point en praktische oplossingen. Voor al uw vragen rondom de ontbinding van een vennootschap staan we u dan ook graag bij met advies en juridische ondersteuning. Onze ervaren advocaat commercial law, Remko Roosjen, staat u graag als eerste te woord en hij bespreekt met u de zaak en de uitdagingen die voorliggen.
Heeft u een andere juridische vraag, dan kunnen onze advocaten in Amsterdam u mogelijk ook ondersteunen, of aan een geschikte partner doorverwijzen. Uw belang staat bij ons te allen tijde voorop en we zoeken graag naar praktische oplossingen en snel resultaat. Neem contact op met onze specialist contractenrecht in Amsterdam en ontdek uw mogelijkheden.