De General Product Safety Regulation (GPSR) is Europese wetgeving die vanaf 13 december 2024 geldt en waarborgt dat alle consumentenproducten op de EU-markt veilig zijn. De verordening vervangt de oude richtlijn 2001/95/EG en legt verplichtingen op aan fabrikanten, importeurs, distributeurs, fulfilmentdienstverleners en aanbieders van online marktplaatsen.
De GPSR regelt productveiligheid voor non-food consumentenproducten door specifieke eisen te stellen aan marktdeelnemers. Ondernemers die producten verhandelen binnen de Europese Unie moeten voldoen aan deze nieuwe regelgeving, ongeacht hun rol in de distributieketen. De verordening biedt Nederlandse toezichthouders zoals de NVWA versterkte handhavingsmogelijkheden om consumenten effectief te beschermen tegen onveilige producten.
Welke producten vallen onder de GPSR?
De GPSR geldt voor alle consumentenproducten die geen voedingsmiddelen zijn, inclusief tweedehands artikelen, gerepareerde producten en digitale producten zoals software-updates. De regelgeving fungeert als auffanggesetz dat algemene veiligheidseisen stelt wanneer specifieke productregelgeving ontbreekt.
Daarom omvat het toepassingsgebied producten zoals speelgoed, kleding, meubels, sieraden en elektrische apparaten. Echter sluiten volgende categorieën uit het werkingsgebied: human- en diergeneesmiddelen, levende planten en dieren, antiquiteiten, beförderungsmitteln en luchtvaartuigen. Bovendien geldt de verordening voor producten die primair bestemd zijn voor zakelijk gebruik, wanneer redelijkerwijs te verwachten valt dat consumenten deze artikelen gebruiken.
De Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit houdt toezicht op 85% van de non-food consumentenproducten die op de Nederlandse markt verkrijgbaar zijn. Bijgevolg moet elke marktdeelnemer per product bepalen welke specifieke eisen van toepassing zijn, aangezien productspecifieke wetgeving voorrang krijgt boven algemene GPSR-bepalingen.
Hoe bepaalt u uw rol als marktdeelnemer?
Ondernemers die producten op de EU-markt brengen, vervullen verschillende rollen met bijbehorende verplichtingen. Een fabrikant ontwerpt en produceert het product, terwijl importeurs producten uit landen buiten de EU invoeren. Distributeurs stellen producten beschikbaar zonder de veiligheidseigenschappen te wijzigen, en fulfilmentdienstverleners verzorgen opslag en verzending voor online verkopers.
Namelijk kunnen ondernemers meerdere rollen tegelijk vervullen binnen één distributieketen. Een Nederlandse webwinkel die producten uit Azië importeert en via eigen magazijn verzendt, treedt op als importeur én distributeur. Desondanks moet de ondernemer voor elk afzonderlijk product vaststellen welke juridische positie van toepassing is, omdat verschillende producten verschillende rollen met zich meebrengen.
Online marktplaatsen zoals bol.com of Etsy krijgen sinds 13 december 2024 specifieke verantwoordelijkheden. Met name moeten deze platforms interne procedures implementeren om productveiligheid te waarborgen en zich registreren bij het Safety-Gate Portal. Uiteindelijk draagt elk bedrijf ongeacht de omvang verantwoordelijkheid voor naleving van GPSR-verplichtingen, zonder uitzonderingen voor mkb-bedrijven.
Wat zijn de verplichtingen voor fabrikanten?
Fabrikanten moeten voorafgaand aan het in verkeer brengen een interne risicoanalyse uitvoeren en technische documentatie opstellen. Deze documenten blijven minimaal tien jaar na het in verkeer brengen beschikbaar en worden actueel gehouden volgens artikel 9 van de verordening.
De interne risicoanalyse beoordeelt voorzienbare risico’s bij normaal gebruik en verkeerd gebruik door consumenten. Hierbij evalueren fabrikanten productkenmerken zoals technische eigenschappen, samenstelling, verpakking en cybersecurityaspecten. Bijvoorbeeld moet een fabrikant van kinderspeelgoed nagaan of vorm en kleur kinderen kunnen verleiden tot onjuist gebruik, zoals inslikken van kleine onderdelen.
Vervolgens bevat de technische documentatie minimaal een algemene productbeschrijving inclusief foto’s, relevante veiligheidskenmerken zoals materiaalsamenstelling, en oplossingen voor geïdentificeerde risico’s. Bovendien vermelden fabrikanten toepasselijke Europese normen en nationale veiligheidseisen die de veiligheid ondersteunen. De documentatie blijft toegankelijk voor toezichthouders gedurende de volledige bewaartermijn van tien jaar.
Daarnaast plaatsen fabrikanten op het product zelf identificatiegegevens zoals type-, charge- of serienummer, bedrijfsnaam, postadres en e-mailadres. Bij kleinere producten volstaat vermelding op de verpakking wanneer fysieke beperking aanwezig is. De informatie wordt verstrekt in een voor Nederlandse consumenten begrijpelijke taal, waarbij exporteurs rekening houden met taalvereisten in doellanden.
Wanneer wordt u als fabrikant beschouwd?
Een ondernemer verkrijgt de status fabrikant bij wezenlijke productwijziging die invloed heeft op veiligheid. Volgens artikel 13 ontstaat fabrikantschap wanneer de aanpassing een nieuwe gevaar creëert, het risiconiveau verhoogt, of de aard van bestaande gevaren verandert. Echter geldt deze regel niet voor wijzigingen die consumenten zelf aanbrengen voor eigen gebruik.
Een Nederlands reparatiebedrijf dat elektrische fietsen ombouwt met krachtigere motoren, wordt fabrikant als deze modificatie veiligheidsrisico’s genereert die de oorspronkelijke fabrikant niet voorzag. Hierdoor rust op het bedrijf de volledige verantwoordelijkheid voor risicoanalyse en technische documentatie van het gewijzigde product.
Welke verplichtingen gelden voor importeurs en distributeurs?
Importeurs controleren of fabrikanten aan hun verplichtingen voldoen en verifiëren de aanwezigheid van identificatiegegevens, technische documentatie en vereiste waarschuwingen voordat zij producten op de EU-markt brengen.
Importeurs uit Amsterdam die artikelen uit China invoeren, onderzoeken of de Chinese fabrikant correcte informatie verstrekt. Tevens controleren zij of opslagcondities en transportmethoden de productveiligheid niet aantasten. Bij ontbrekende fabrikantgegevens neemt de importeur contact op met de producent of ziet af van invoer totdat alle informatie beschikbaar komt.
Distributeurs zoals groothandelaren en detaillisten bewaken eveneens de naleving door eerdere schakels in de keten. Desondanks zijn hun verplichtingen beperkter dan die van fabrikanten en importeurs. Bijvoorbeeld verificateren distributeurs of identificatielabels aanwezig blijven en opslagomstandigheden veiligheid niet beïnvloeden, zonder zelf risicoanalyses uit te voeren.
Fulfilmentdienstverleners verschijnen als nieuwe categorie marktdeelnemers in de GPSR. Deze bedrijven verzorgen opslag, verpakking en verzending voor verkopers op online platforms. Met name delen zij verantwoordelijkheid voor correcte productinformatie en melding van veiligheidsincidenten aan relevante partijen in de distributieketen.
Wat moet u melden bij ongevallen?
Fabrikanten melden ongevallen met hun producten onvervolgens via het Safety-Business-Gateway aan bevoegde autoriteiten in het land waar het incident plaatsvond. Importeurs en distributeurs die kennis krijgen van ongevallen, informeren onmiddellijk de fabrikant zodat passende maatregelen getroffen worden. Deze meldplicht volgens artikel 20 waarborgt snelle respons bij veiligheidsproblemen en beschermt andere consumenten tegen vergelijkbare incidenten.
Hoe voldoet u aan eisen voor online verkoop?
Bij verkoop op afstand via websites, apps of telefoon moeten productaanbiedingen zichtbaar de naam en contactgegevens van de fabrikant vermelden, plus productidentificatie, afbeeldingen en alle waarschuwingen die op verpakking of bijsluiter staan.
Een Nederlandse webwinkel die babyproducten verkoopt, toont bij elk artikel de fabrikantinformatie inclusief postadres en e-mailadres. Bovendien verschijnen bij buitenlandse fabrikanten de gegevens van de binnen de EU gevestigde gemachtigde die verantwoordelijkheid draagt. Tevens integreert de webwinkel alle veiligheidswaarschuwingen uit productdocumentatie in de online productbeschrijving.
Vervolgens stellen online verkopers informatie beschikbaar in talen die consumenten in doelmarkten begrijpen. Een bedrijf dat verzendt naar België, Frankrijk en Duitsland, vertaalt waarschuwingen naar Nederlands, Frans en Duits. Deze informatieverplichting volgens artikel 19 voorkomt misverstanden over veilig productgebruik en vermindert risico’s bij grensoverschrijdende e-commerce.
Aanbieders van online marktplaatsen implementeren interne procedures voor productveiligheid en registreren zich bij Safety-Gate Portal. Hierdoor kunnen platforms zoals Marktplaats of Etsy snel reageren bij terugroepacties. Met name identificeren zij binnen 75% van de gevallen betroffene kopers en versturen zij onmiddellijk veiligheidswaarschuwingen wanneer producten risico’s vertonen.
Wat gebeurt bij terugroepacties?
Marktdeelnemers die producten terugroepen vanwege veiligheidsrisico’s, bieden consumenten kosteloos en tijdig minimaal twee herstelmaatregelen aan. Volgens artikel 37 kiezen consumenten tussen reparatie van het product, vervanging door een veilig equivalent met identieke waarde en kwaliteit, of terugbetaling van minimaal de betaalde aankoopprijs.
Een meubelzaak in Amsterdam die gevaarlijke stoelen terughaalt, stelt klanten in staat te kiezen tussen professionele reparatie ter plaatse, levering van nieuwe stoelen, of volledige restitutie van € 450 per stoel. Daarnaast draagt de verkoper alle kosten voor ophalen, repareren of vervangen zonder financiële consequenties voor de consument.
Online marktplaatsen spelen een cruciale rol bij terugroepacties door alle getroffen kopers te identificeren via eerder verzamelde persoonsgegevens. Platformen gebruiken deze informatie uitsluitend voor veiligheidscommunicatie en waarschuwen klanten binnen 48 uur na kennisgeving van het veiligheidsprobleem. Terugroepberichten volgen het gestandaardiseerde format uit artikel 36 voor maximale duidelijkheid.
Welke producten vereisen extra traceerbaarheid?
De Europese Commissie kan voor specifieke productcategorieën met ernstige gezondheids- en veiligheidsrisico’s een verplicht traceerbaarheidssysteem instellen. Dit systeem registreert en bewaart elektronisch data over producten, componenten en betrokken marktdeelnemers gedurende de volledige distributieketen.
Dergelijke systemen maken snelle identificatie mogelijk wanneer veiligheidsproblemen ontstaan. Bijvoorbeeld bij lithium-ion batterijen in consumentenelektronica volgen autoriteiten het producttraject van fabrikant tot eindgebruiker. Hierdoor lokaliseren toezichthouders binnen 14 dagen gebrekkige partijen en voorkomen zij verdere distributie van gevaarlijke artikelen.
Nederlandse ondernemers die producten verhandelen waarvoor traceerbaarheid geldt, implementeren systemen die artikel 18 voldoen. De registratie omvat minimaal productidentificatie, datum van in verkeer brengen, en gegevens van leveranciers en afnemers. Deze administratie blijft beschikbaar voor inspectie door toezichthouders zoals de NVWA gedurende de wettelijk voorgeschreven periode.
Wat zijn de sancties bij niet-naleving?
De Nederlandse markttoezichthouders handhaven GPSR-verplichtingen actief vanaf 13 december 2024. Bij overtreding volgen sancties via het aangepaste Productssicherheitsgesetz dat concrete bußgelder vastlegt voor verschillende inbreuken. Bijvoorbeeld bedraagt de boete voor ontbrekende risicoanalyse tot € 10.000 voor mkb-bedrijven en substantieel hoger voor grote ondernemingen.
Daarnaast riskeert u dat producten uit de handel genomen worden wanneer veiligheidseisen niet vervuld zijn. Online verkopers confronteren zich met blokkering van productaanbiedingen op platforms zoals Amazon of Zalando totdat compliance aangetoond wordt. Bovendien kunnen concurrenten of brancheverenigingen waarschuwingsbrieven sturen bij schending van informatievereisten, met proceskosten vanaf € 1.500 per geval.
Terugroepacties genereren aanzienlijke kosten door verloren voorraad, logistieke uitgaven en reputatieschade. Een Nederlands speelgoedbedrijf dat 5.000 artikelen terughaalt, investeert gemiddeld € 75.000 in communicatie, verwerking en compensatie. Uiteindelijk beschadigt niet-naleving het bedrijfsimago en vermindert het consumentenvertrouwen in het merk gedurende jaren.
Hoe bereidt u zich voor op handhaving?
Implementeer systematisch alle GPSR-vereisten voordat toezichthouders controles uitvoeren. Start met identificatie van uw precieze rol per product en stel documentatie samen die risicoanalyses, technische specificaties en veiligheidsinformatie bevat. Vervolgens controleert u of alle producten correcte identificatielabels dragen en online aanbiedingen volledige informatie tonen.
Wilt u zekerheid over uw juridische positie onder de GPSR? Onze gespecialiseerde advocaten in Amsterdam analyseren uw producten en distributieprocessen, adviseren over compliance-maatregelen en ondersteunen bij implementatie van documentatievereisten volgens de nieuwe Europese regelgeving.
Welke criteria bepalen productveiligheid?
Artikel 6 van de GPSR definieert uitgebreide beoordelingscriteria voor productveiligheid. Marktdeelnemers evalueren fysieke eigenschappen zoals vorm, technische kenmerken, samenstelling en verpakking. Tevens analyseren zij interacties met andere producten, productpresentatie inclusief etikettering en leeftijdsindicaties, en cybersecuritykenmerken bij verbonden apparaten.
Bovendien beoordeelt u of het productontwerp consumenten misleidt tot onjuist gebruik. Een vloeibaar wasmiddel in felgekleurde verpakking die lijkt op een drankkarton, creëert gevaar doordat kinderen het product kunnen verwarren met sap. Met name onderzoekt de fabrikant of vorm en kleur corresponderen met de beoogde functie zonder verwarring te wekken.
Moderne technologie vereist extra aandacht voor ontwikkelende, lerende en voorspellende productfuncties. Slimme speelgoed dat informatie verzamelt over kinderen, ondergaat beoordeling op dataprivacy en cyberveiligheid naast traditionele fysieke veiligheidsaspecten. Deze holistische aanpak waarborgt bescherming tegen alle denkbare risico’s in het digitale tijdperk.
Hoe ondersteunt Nederland u bij GPSR-naleving?
Nederlandse autoriteiten bieden diverse instrumenten ter ondersteuning van marktdeelnemers. Ondernemersplein.nl bevat een interactieve tool die door beantwoording van maximaal zes vragen uw specifieke rol bepaalt en doorverwijst naar relevante stappenplannen. Deze digitale assistent bespaart tijd bij interpretatie van complexe regelgeving en voorkomt fouten door gepersonaliseerde informatie.
Daarnaast publiceert de NVWA uitgebreide richtlijnen over GPSR-implementatie op haar website. Deze documenten bevatten praktijkvoorbeelden, sjablonen voor technische documentatie en checklists voor verschillende marktdeelnemers. Vervolgens organiseren brancheverenigingen zoals MKB-Nederland workshops waarin ondernemers praktische vaardigheden ontwikkelen voor compliance.
Europese instanties faciliteren grensoverschrijdende samenwerking via het Safety-Gate Portal waar veiligheidsmeldingen tussen lidstaten gedeeld worden. Nederlandse bedrijven raadplegen dit systeem om informatie te verkrijgen over teruggeroepen producten en actuele veiligheidsproblemen in hun sector. Hierdoor anticiperen zij proactief op potentiële risico’s voordat deze Nederlandse consumenten bereiken.
Wat doet u als leverancier niet voldoet?
Distributeurs en importeurs die ontdekken dat leveranciers GPSR-verplichtingen negeren, ondernemen onmiddellijk actie. Primair neemt u contact op met de fabrikant en verzoekt u om aanvullende documentatie of correctie van tekortkomingen binnen een redelijke termijn van 14 dagen. Bij gebreke van adequate respons ziet u af van verdere inkoop totdat compliance aangetoond wordt.
Tevens meldt u ernstige veiligheidsproblemen bij de NVWA via het officiële meldformulier op de website. Deze melding activeert onderzoek door inspecteurs en beschermt u tegen aansprakelijkheid wanneer u proactief handelt. Uiteindelijk draagt transparante communicatie met toezichthouders bij aan uw betrouwbaarheid als verantwoordelijke marktdeelnemer binnen de Nederlandse zakelijke gemeenschap.
GPSR Advocaat in Amsterdam
Ons advocatenkantoor in Amsterdam biedt gespecialiseerd juridisch advies over uw specifieke situatie onder de GPSR. Wij ondersteunen bij contractonderhandelingen met leveranciers, beoordeling van compliance-risico’s en voorbereiding op controles door Nederlandse markttoezichthouders.
