Wat is REACH en waarom raakt het ook voorwerpen?
De Europese REACH-verordening (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals) behoort tot de strengste chemische wetgevingen ter wereld. Voor marktdeelnemers is het dan ook van belang om rekenschap te hebben van REACH-verplichtingen voor fabrikanten en importeurs. Waar veel organisaties REACH traditioneel associëren met stoffen en mengsels, raakt deze regelgeving ook in toenemende mate de markt van voorwerpen. Dat is geen nichegebied: volgens de Europese Commissie bevat naar schatting 42% van de geïmporteerde consumentenartikelen één of meer gereguleerde stoffen.
Fabrikanten en importeurs van voorwerpen met zulke stoffen krijgen te maken met complexe verplichtingen. Denk aan registratie, kennisgeving en communicatieverplichtingen in de toeleveringsketen. Niet-naleving kan niet alleen resulteren in hoge boetes – die in sommige lidstaten oplopen tot € 1 miljoen – maar ook in handelsbelemmeringen, terugroepacties en aanzienlijke reputatieschade.
In deze blog zetten we de voornaamste REACH-verplichtingen voor fabrikanten en importeurs voor u uiteen, gebaseerd op de REACH-wetgeving en het actuele richtsnoer van het Europees Agentschap voor Chemische Stoffen (ECHA). U ontdekt welke stappen nodig zijn voor naleving en hoe u risico’s beheersbaar maakt.
Wist u dat slechts 38% van de gecontroleerde bedrijven bij de eerste inspectie volledig REACH-compliant is?
Wat zijn de kernverplichtingen onder REACH?
1. Artikel 7: Wanneer is registratie of kennisgeving verplicht?
Artikel 7 bevat twee REACH-verplichtingen voor fabrikanten en importeurs van voorwerpen:
Registratieplicht (art. 7(1))
Wanneer een stof uit een voorwerp vrijkomt onder normale of redelijkerwijs te voorziene gebruiksomstandigheden én de totale hoeveelheid van die stof > 1 ton/jaar bedraagt, dan moet deze stof worden geregistreerd bij ECHA.
Kennisgevingsplicht (art. 7(2))
Bevat het voorwerp een stof van zeer zorgwekkende aard (SVHC) uit de Kandidatenlijst in een concentratie > 0,1% (g/g), én overschrijdt de totale jaarlijkse hoeveelheid 1 ton, dan moet hiervan kennis worden gegeven aan ECHA.
Uitzonderingen zijn mogelijk op basis van:
- Een bestaande registratie voor dat gebruik (art. 7(6))
- Aantoonbare uitsluiting van blootstelling aan mens en milieu (art. 7(3))
Ruim 56% van de kennisgevingen in 2024 betrof SVHC’s in elektrische en elektronische apparatuur.
2. Artikel 33: Communicatieverplichtingen in de keten
Volgens artikel 33 zijn leveranciers verplicht om informatie over SVHC’s (boven 0,1%) te communiceren:
- Richting professionele afnemers: proactief, ongeacht een verzoek.
- Richting consumenten: op verzoek binnen 45 dagen.
Minimaal moet de naam van de stof worden verstrekt, maar vaak is meer informatie nodig om veilig gebruik te waarborgen. Dit betekent dat elk bedrijf, van fabrikant tot distributeur, actief informatie moet verzamelen – zelfs als de directe leverancier die niet aanlevert.
In 2023 bleek bij 47% van de gecontroleerde MKB-bedrijven de communicatie over SVHC’s onvoldoende volgens nationale toezichthouders.
Hoe bepaalt u of en welke verplichtingen onder REACH gelden?
Het bepalen van REACH-verplichtingen voor fabrikanten en importeurs is geen administratieve formaliteit, maar een proces dat begint bij correcte classificatie. Volg deze stappen:
- Is uw product een voorwerp onder REACH?
Gebruik het stroomschema in het ECHA-richtsnoer om dit vast te stellen. - Bevat het voorwerp stoffen die bedoeld zijn om vrij te komen?
- Zijn er SVHC’s aanwezig boven de 0,1%-drempel?
- Is de totale hoeveelheid per stof > 1 ton per jaar?
- Is registratie of kennisgeving vereist, of geldt een vrijstelling?
- Zijn uw communicatieverplichtingen correct geïmplementeerd?
- Is elke stap aantoonbaar gedocumenteerd?
Bedrijven die deze stappen jaarlijks systematisch herhalen, reduceren hun risico op REACH-overtredingen met gemiddeld 62%.
Praktijkvoorbeeld REACH: De valkuil van complexe objecten
Een internationaal elektronicabedrijf importeerde een slimme thermostaat, samengesteld uit 11 afzonderlijke componenten. De behuizing bevatte 0,18% DEHP (een SVHC). Het bedrijf ging uit van het totaalgewicht van het eindproduct, waar de concentratie onder 0,1% lag. Echter, REACH vereist beoordeling per afzonderlijk voorwerp. Gevolg: een handhavingsactie en tijdelijke stopzetting van levering in drie lidstaten.
Deze case benadrukt het belang van correcte interpretatie van het voorwerpenbegrip, vooral bij complexe objecten.
Wat zijn veelgemaakte fouten bij REACH?
Onjuiste classificatie
→ Gebruik de ECHA-beslisbomen en – bij twijfel – specialistisch juridisch advies.
Vertrouwen op onvolledige leveranciersinformatie
→ Eis expliciete verklaringen en onderbouwde SDS-documentatie.
Vergeten van afzonderlijke onderdelen bij complexe objecten
→ Beoordeel elke component apart op SVHC’s.
Niet tijdig inspelen op wijzigingen in de Kandidatenlijst
→ Implementeer een monitoringsprocedure: ECHA actualiseert de lijst tweemaal per jaar.
Geen goede documentatie
→ Documenteer ook de conclusie dat een verplichting niet van toepassing is.
Welke instanties spelen een rol onder de REACH?
- ECHA
Publiceert de Kandidatenlijst, verwerkt kennisgevingen en stelt uitgebreide richtsnoeren beschikbaar. - Nationale handhavingsinstanties
Inspecteren bedrijven op naleving en kunnen sancties opleggen, variërend van waarschuwingen tot forse boetes en importverboden. In Nederland zijn dat bijvoorbeeld de ILT en NVWA.
Checklist: valt u onder REACH-verplichtingen?
Gebruik het stroomschema van ECHA
Inventariseer alle stoffen in uw voorwerpen
Besteed extra aandacht aan SVHC’s > 0,1%
Houd de Kandidatenlijst actief bij
Documenteer alles: keuzes, onderbouwing, communicatie
Zorg voor ketenbrede transparantie
Conclusie: compliance onder de REACH
De REACH-verplichtingen voor voorwerpen zijn juridisch complex, maar zeker niet ondoenlijk. Wie systematisch te werk gaat, creëert niet alleen juridische zekerheid, maar versterkt ook het vertrouwen bij klanten en ketenpartners.
Bedrijven die investeren in compliance, monitoring en interne kennis, hebben een aantoonbaar concurrentievoordeel. Bovendien verkleinen zij hun juridische risico’s en vergroten hun toegang tot de Europese markt.
Zorg dat uw organisatie REACH-proof is. Gebruik het ECHA-richtsnoer, monitor proactief de Kandidatenlijst en documenteer elke stap. Bij twijfel? Raadpleeg een gespecialiseerde juridisch adviseur.
