Branchevoorwaarden bestaan voor vele sectoren. Denk bijvoorbeeld aan Metaalunievoorwaarden. Het gebruiken van deze voorwaarden kan u helpen om bijvoorbeeld aansprakelijkheidsrisico’s te beperken. Belangrijk om te beseffen is dat branchevoorwaarden veelal voor een breder publiek zijn geschreven, dan wanneer u eigen algemene voorwaarden gebruikt. het verkrijgen van juridisch advies over branchevoorwaarden (naast uw eigen algemene voorwaarden) is dan ook onmisbaar. Zijn uw specifieke risico’s wel goed genoeg afdekt en hanteert u doorgaans de zelfde voorwaarden, bijvoorbeeld in relatie tot betaling, garanties, leveringscondities etc. Onze advocaat gespecialiseerd in algemene voorwaarden ziet in de praktijk voorbeeld van maakbedrijven die naast branchevoorwaarden tegelijkertijd algemene voorwaarden gebruiken. Hierop zal onze advocaat contractenrecht in dit artikel nader ingaan.
ALGEMENE VOORWAARDEN en BRANCHEVOORWAARDEN
Is het hebben van algemene voorwaarden verplicht? Nee. Toch is het wanneer u vaker dezelfde soort (koop)overeenkomsten sluit aan te bevelen om door een advocaat algemene voorwaarden u te laten adviseren hierover. Mocht er bijvoorbeeld een discussie ontstaan over de levertijd, en dit is geregeld in uw algemene voorwaarden, dan kan altijd verwezen worden naar hetgeen daarover bepaald is in de algemene voorwaarden. Daarbij moet u er well rekening houden dat u uw contractpartner goed informeert over het bestaan van deze algemene voorwaarden en zorgt dat ze van toepassing zijn. Dit kan nog wel eens tot discussie leiden, dus vraag vooral aan uw advocaat algemene voorwaarden hoe dit werkt. Wanneer u internationaal zaken doet over en weer zendt, houdt u dan rekening ermee dat dit mogelijk anders werkt dan in Nederland. Algemene voorwaarden kunnen u als ondernemer veel toekomstige problemen besparen. Hoe zit het nu wanneer u naast uw eigen voorwaarden ook branchevoorwaarden hanteert?
Advies over het gebruik van Metaalunievoorwaarden
Stel u heeft een maakbedrijf in de metaalindustrie. Bij elke overeenkomst, die u sluit, geeft u aan dat de eigen algemene voorwaarden van toepassing zijn en daarnaast ook de Metaalunievoorwaarden opgesteld door de branchevereniging. U heeft nu twee sets algemene voorwaarden van toepassing verklaard, zonder specifiek te benoemen wanneer welke set algemene voorwaarden met voorrang boven de ander van toepassing is. Vervolgens krijgt u bijvoorbeeld na levering van uw producten een geschil met de klant over garantie. Het blijkt dat hetgeen hierover bepaald is in de eigen algemene voorwaarden voor u gunstig uitvalt en hetgeen bepaald in de Metaalunievoorwaarden voor de klant. Welke voorwaarden zijn bovenliggend?
BRANCHEVOORWAARDEN en ALGEMENE VOORWAARDEN beide toepasselijk?
Tot voor kort was de heersende leer dat bij een verwijzing naar twee sets algemene voorwaarden, waarbij niet specifiek werd aangegeven welke set op de overeenkomst van toepassing (‘de een of de ander’ werd hier – samengevat weergegeven – door de gebruiker opgenomen) was, in de regel geen van beiden van toepassing werden geacht op de overeenkomst. Deze leer is door de Hoge Raad aangenomen bij uitspraak van 28 november 1997 (Visser/Avéro).
Bij uitspraak van 24 april 2015 (Doens/ForFarmers) heeft de Hoge Raad gekozen voor een meer genuanceerde benadering wanneer nadrukkelijk bedoeld is beide sets algemene voorwaarden van toepassing te laten verklaren. In casu had ForFarmers onder elk koopcontract voorgedrukt staan dat haar Algemene verkoop- en betalingsvoorwaarden op alle transacties van toepassing zijn. Daarnaast werd achter de specifieke bepalingen in het koopcontract verwezen naar de Conditiën van de Nederlandse handel in Granen en Diervoedergrondstoffen (Hierna: CNGD). Toen er na levering een geschil ontstond met de klant, Doens, rees de vraag welke voorwaarden van toepassing waren. Volgens de CNGD zouden geschillen namelijk middels arbitrage door partijen worden beslecht terwijl de algemene voorwaarden van ForFarmers zelf de rechtbank te Middelburg aanwezen als exclusief bevoegde rechter.
Hoge Raad over botsende algemene voorwaarden
De Hoge Raad heeft over de botsende algemene voorwaarden een arrest gewezen schaart zich achter het oordeel van het Gerechtshof. Beide algemene voorwaarden zijn van toepassing en bij concurrerende bepalingen zoals in onderhavig geval dient gekeken te worden naar de uitleg van de tussen partijen aangegane overeenkomst aan de hand van de Haviltex-maatstaf:
“Het hof heeft het oordeel van de rechtbank, onder verbetering van gronden, bekrachtigd. Daartoe heeft het hof, voor zover in cassatie van belang, overwogen:
- De rechtbank heeft terecht beslist dat een situatie als bedoeld in HR 28 november 1997, NJ 1998, 705 zich in casu niet voordoet. In het onderhavige geval zijn op het sales contract van 9 oktober 2009 twee sets algemene voorwaarden van toepassing verklaard, te weten de CNGD en de Algemene Voorwaarden van [verweerster]. Dit was voor Forfarmers duidelijk en niet voor meerdere uitleg vatbaar, zoals Forfarmers cs ook zelf stelt (zie o.a. mvg punt 5.16). Er is dus in dit geval geen sprake van een situatie waarin niet is aangegeven welke set algemene voorwaarden van toepassing is. Ze zijn beide van toepassing verklaard door [verweerster] en Forfarmers heeft dat ook zo begrepen.
- Nu in de beide sets algemene voorwaarden de regeling op het punt van de beslechting van geschillen onderling verschilt dient aan de hand van de Haviltex-maatstaf te worden onderzocht welke regeling omtrent geschilbeslechting tussen partijen geldt. Dit onderzoek betreft niet de vraag of en zo ja, over welke set algemene voorwaarden partijen overeenstemming hebben bereikt, maar een vraag van uitleg van de tussen partijen aangegane overeenkomst, nu deze overeenkomst bepalingen (van algemene voorwaarden) bevat die onderling tegenstrijdig zijn.”
DE UITLEG VAN ALGEMENE VOORWAARDEN
Op grond van de Haviltex-maatstaf (‘wat mogen partijen over en weer van elkaar verwachten en wat mogen zij over en weer aan elkaar toekennen’) dient niet alleen naar de taalkundige betekenis van een overeenkomst gekeken te worden, maar ook naar de bedoeling van partijen. Op grond van dit criterium heeft het Gerechtshof geoordeeld dat de bepaling over geschilbeslechting uit de CNGD prevaleert. De algemene voorwaarden van ForFarmers waren namelijk standaard voorgedrukt op elke koopovereenkomst terwijl de CNGD specifiek zijn vermeld in het gedeelte van de overeenkomst, die per transactie wordt ingevuld. Hieruit kan worden opgemaakt dat ForFarmers klaarblijkelijk bedoeld heeft meer gewicht te willen toekennen aan de bepalingen van de CNGD dan aan de Algemene Voorwaarden door haarzelf opgesteld. De Hoge Raad heeft deze redenering bekrachtigd. De gehele uitspraak kunt u hier lezen.
Juridisch advies over branchevoorwaarden
Wilt u juridisch advies over branchevoorwaarden Wanneer u naast eigen algemene voorwaarden ook branchevoorwaarden hanteert, zorg dan dat u in de communicatie met uw contractspartij een rangorde aangeeft. Als gebruiker van algemene voorwaarden dient u dit duidelijk te communiceren en zal een onduidelijkheid daarover doorgaans in uw nadeel worden uitgelegd.
ADVOCAAT GESPECIALISEERD IN ALGEMENE VOORWAARDEN
Heeft u vragen over dit onderwerp of heeft u een geschil over algemene voorwaarden? Neem dan voor juridisch advies over branchevoorwaarden of uw eigen algemene voorwaarden vrijblijvend contact met ons op met Remko Roosjen, een advocaat gespecialiseerd in algemene voorwaarden.
