Wat is een rechtsvordering?
Een rechtsvordering is het recht om via de rechter nakoming van een verplichting af te dwingen. Denk hierbij aan het eisen van betaling of levering van een product. Dit recht staat los van de verplichting zelf; het gaat om de mogelijkheid om die verplichting juridisch af te dwingen.
Waarom bestaan er verjaringstermijnen?
Zolang een schuldeiser zijn recht kan afdwingen, moet de schuldenaar rekening houden met mogelijke juridische stappen. Na verloop van tijd kan het echter lastig worden om verweer te voeren, bijvoorbeeld door verlies van bewijsstukken of het overlijden van getuigen. Om deze onzekerheid te beperken, kent de wet verjaringstermijnen.
Gevolgen van verjaring
Als een vordering verjaart, kan deze niet meer via de rechter worden afgedwongen. Er blijft dan een natuurlijke verbintenis over: een morele verplichting zonder juridische afdwingbaarheid. Deze kan wel worden verrekend met andere verplichtingen.
Welke verjaringstermijnen gelden?
Algemene verjaringstermijn
De standaard verjaringstermijn is 20 jaar, tenzij de wet anders bepaalt.
Verjaringstermijn van 5 jaar
Voor veel vorderingen geldt een termijn van 5 jaar:
- Nakoming van een overeenkomst: Bijvoorbeeld betaling van een lening of levering van een product. De termijn begint te lopen vanaf het moment dat de vordering opeisbaar is geworden.
- Periodieke betalingen: Zoals rente, huur of dividenden. Elke termijn verjaart afzonderlijk 5 jaar na opeisbaarheid.
- Schadevergoeding of boete: De termijn begint op de dag nadat de benadeelde bekend is geworden met zowel de schade als de aansprakelijke persoon. In ieder geval verjaart de vordering na 20 jaar.
Bijzondere verjaringstermijnen
- Consumentenkoop: Een vordering tot betaling van de koopprijs verjaart na 2 jaar.
- Vonnissen: De bevoegdheid om een vonnis ten uitvoer te leggen verjaart na 20 jaar. Voor periodieke betalingen zoals rente geldt een termijn van 5 jaar.
- Notariële akten: De tenuitvoerlegging van een notariële akte verjaart na 5 jaar, mits de vordering duidelijk is vastgelegd.
Stuiting van verjaring
Verjaring kan worden gestuit, waardoor de verjaringstermijn opnieuw begint te lopen. Dit kan op drie manieren:
- Daad van rechtsvervolging: Het starten van een juridische procedure, zoals een dagvaarding of verzoekschrift.
- Schriftelijke aanmaning of mededeling: De schuldeiser stuurt een brief waarin hij ondubbelzinnig zijn recht op nakoming voorbehoudt.
- Erkenning door de schuldenaar: Als de schuldenaar de vordering erkent, bijvoorbeeld door een betaling te doen of een betalingsregeling voor te stellen.
Let op: bij sommige vorderingen moet een schriftelijke aanmaning binnen 6 maanden worden gevolgd door een juridische procedure, anders treedt de verjaring alsnog in.
Advies bij verjaring en stuiting
Het is essentieel om verjaringstermijnen goed in de gaten te houden en tijdig actie te ondernemen. Een fout kan leiden tot het verlies van uw recht om een vordering af te dwingen.
