Het Verdrag der Verenigde Naties inzake internationale koopovereenkomsten betreffende roerende zaken uit 1980, ook wel bekend als het Weens Koopverdrag of onder de Engelse benaming “United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods (Vienna, 1980) (CISG)” is een internationaal verdrag dat het recht inzake internationale koop- en verkoopovereenkomsten van roerende zaken eenmaakt. Wanneer internationaal zaken wordt gedaan, is het belangrijk te beseffen welke risico’s én kansen het Weens Koopverdrag voor internationale handelsondernemingen biedt. Het is een zogeheten uniform Verdrag en handelsondernemingen uit (voornamelijk) lidstaten kan hier een beroep op toekomen. Onze advocaat contractenrecht krijgt vaker vragen over het Weens Koopverdrag. Wat houdt dit verdrag in? Geldt het Weens Koopverdrag in al mijn internationale koopcontracten? Hoe regel ik het Weens Koopverdrag in mijn algemene inkoopvoorwaarden en verkoopvoorwaarden? Wanneer heb ik baat bij het Weens Koopverdrag? Deze en vele andere vragen passeren vaker de revue. In deze bijdrage bespreekt onze ervaren advocaat Weens Koopverdrag een aantal belangrijke aspecten van het Weens Koopverdrag.
Wanneer is het Weens Koopverdrag van toepassing? Onze advocaat legt uit.
Het Weens Koopverdrag wordt bestempeld als een van de meest succesvolle internationale verdragen in de wereld. 85 lidstaten zijn partij bij het Weens Koopverdrag en dat maakt het een verdrag om rekening mee te houden. Wanneer een onderneming internationaal zakendoet, kan het Weens Koopverdrag al snel van toepassing zijn. Onze advocaat contractenrecht die veel over Weens Koopverdrag adviseert en procedeert, ziet dat er in de praktijk vaak onduidelijkheid is over de vraag wanneer dit internationale verdrag nu geldt.
Internationale koopovereenkomst sluiten onder het CISG
Van belang is allereerst dat het Weens Koopverdrag pas toepassing vindt wanneer het gaat over een internationale koopovereenkomst. In nationale verhoudingen is het Weens Koopverdrag niet van toepassing. Kortom, pas wanneer u grensoverschrijdend zakendoet, wordt dit uniforme verdrag actueel. Daarnaast geldt dat het Weens Koopverdrag niet ziet op de verhouding onderneming-consument. Het geldt derhalve enkel in internationale B2B verhoudingen én het moet roerende zaken betreffen. Het Weens Koopverdrag geldt niet bij:
- de koop van roerende zaken, gekocht voor persoonlijk gebruik of voor gebruik in gezin of huishouding, tenzij de verkoper te eniger tijd vóór of bij het sluiten van de overeenkomst niet wist of had behoren te weten dat de zaken voor zodanig gebruik werden gekocht;
- de koop op een openbare veiling;
- een executoriale of anderszins gerechtelijke verkoop;
- de koop van effecten, waardepapieren en betaalmiddelen;
- de koop van zeeschepen, binnenvaartschepen, luchtkussenvaartuigen of luchtvaartuigen;
- de koop van elektrische energie.
Belangrijk om te beseffen is dat het Weens Koopverdrag (indachtig de hierboven opgesomde eisen) geldt, tenzij het wordt uitgesloten. Het is dus niet zo dat partijen eerst moeten afspreken dát het Weens Koopverdrag zal gelden. Willen partijen niet contracteren met toepassing van het Weens Koopverdrag, dan zullen partijen dit expliciet moeten uitsluiten. Dat uitsluiten gebeurt veelal in inkoopvoorwaarden van een afnemer of verkoopvoorwaarden van een leverancier.
Weens Koopverdrag wel of niet in inkoopvoorwaarden of verkoopvoorwaarden opnemen?
Wanneer u leverancier bent van roerende zaken in een B2+B verhouding en u handelt internationaal, dan is er bijna altijd veel voor te zeggen dat u in uw algemene voorwaarden het Weens Koopverdrag niet uitsluit. In standaardcontracten of algemene voorwaarden staat heel vaak het zinnetje (of woorden van gelijke strekking): ‘het Weens Koopverdrag is op alle bestaande en toekomstige overeenkomsten niet van toepassing’. Vaak stappen partijen hier makkelijk overheen, omdat men de toegevoegde waarde van het Weens Koopverdrag niet kent.
Volgens onze advocaat contractenrecht is dat een gemiste kans. Juist waar een wezenlijke tekortkoming aan de ontbinding ten grondslag moet liggen, de klachttermijn (dus tijdig klagen door de afnemer) onderworpen is aan strengere uitgangspunten dan het Nederlandse recht en overmacht ook een groter bereik heeft, is er veel voor te zeggen om als leverancier wél onder toepassing van het Weens Koopverdrag te contracteren. Wanneer in algemene verkoopvoorwaarden de zin wordt opgenomen: “Op iedere door partijen gesloten overeenkomst is Nederlands recht van toepassing” en ervoor zorgt dat deze algemeen voorwaarden van toepassing zijn op uw contracten, is bij internationale contracten de toepasselijkheid van het Weens Koopverdrag een feit.
Weens Koopverdrag uitsluiten in algemene inkoopvoorwaarden?
Omgekeerd: als afnemer kan er wél een belang bestaan om met uw leverancier af te spreken dat het Weens Koopverdrag uitgesloten wordt. In die situatie is het zaak om wel expliciet afspraken te maken, of bijvoorbeeld in inkoopvoorwaarden op te nemen, dat het Weens Koopverdrag wordt uitgesloten. Hiermee voorkomt u als afnemer dat u tegen een hogere drempel aankijkt wanneer u onder de overeenkomst uit wilt, of sneller moet klagen over een gebrek.
Kortom, laat u bij het commercieel contracteren bijstaan door een advocaat Weens Koopverdrag die u wijst op valkuilen en commerciële kansen. Het Weens Koopverdrag wordt meestal enkel uitgesloten, omdat men er geen kennis van heeft. Volgens onze advocaten kan en mag dat geen reden zijn om dan maar over het verdrag heen te stappen.
Zakelijk Geschil over het Weens Koopverdrag
Een zakelijk geschil over het Weens Koopverdrag kan natuurlijk voorkomen. Dit kan zien op de toepasselijkheid van het Weens Koopverdrag. Meestal ligt hieraan de voorvraag ten grondslag of algemene inkoopvoorwaarden of leveringsvoorwaarden op een juiste manier ter hand zijn gesteld. In het internationaal contracteren speelt dan vaker de vraag op welke rechtsregel hoort te gelden bij de toepasselijkheid van algemene voorwaarden (first shot rule, last shot rule, knock out rule etc. ). Dit kan tamelijk complex zijn in een internationale contractuele setting en u doet er bij dergelijke discussies goed aan een ervaren advocaat contractenrecht met kennis van het Weens Koopverdrag in te schakelen.
Een ander geschil over het Weens Koopverdrag kan gaan over het inhoudelijke debat. Is er bijvoorbeeld sprake van een wezenlijke tekortkoming onder het Weens Koopverdrag? Zijn de vorderingen verjaard onder het Weens Koopverdrag? Op welke wet moet ik terugvallen als mijn situatie niet is geregeld in het Weens Koopverdrag. Ook kunnen complexe vragen zijn en vaak moet worden teruggegrepen naar internationale jurisprudentie. De CISG-AC, CISG Advisory Council, is een particulier initiatief dat tot doel heeft een uniforme interpretatie van het CISG te bevorderen. Er is geen supranationale rechter die uitspraken doet over het Weens Koopverdrag, dus ook uitspraken van buitenlandse rechters kunnen van groot belang zijn bij de uitleg van het Weens Koopverdrag. De CISG-adviesraad is opgericht op initiatief van de inspirerende wijlen prof. Albert Kritzer van het Instituut voor Internationaal Handelsrecht in 2001. Prof. Kritzer stond aan de wieg van de bevordering van de harmonisatie van het internationale handelsrecht met initiatieven als de CISG-Adviesraad, de databank van het Instituut over het CISG en de Willem C Vis Moot.
Ontbinding onder het Weens Koopverdrag
Ontbinding in het Nederlands recht (artikel 6:265 BW) is een remedie om in te roepen wanneer bij de uitvoering van overeenkomst gebrekkig wordt gepresteerd. De Nederlandse wet schrijft voor dat iedere tekortkoming van een partij in de nakoming van een van haar verbintenissen geeft aan de wederpartij de bevoegdheid om de overeenkomst geheel of gedeeltelijk te ontbinden. Dit kan evenwel niet wanneer de tekortkoming, gezien haar bijzondere aard of geringe betekenis, deze ontbinding met haar gevolgen niet rechtvaardigt. Er moet met andere woorden ‘voldoende gewicht aan de ontbinding’ aan de ontbinding van de koopovereenkomst ten grondslag liggen.
Belangrijk is dus te weten dat er eerst verzuim moet bestaan. Dit wordt, behoudens fatale termijnen, mededelingen van de wederpartij of andere inzichten dat niet meer nagekomen zal worden, geconstrueerd met een ingebrekestelling, waarin nogmaals een redelijke termijn tot nakoming wordt geboden.
Het Weens Koopverdrag kent dit als zodanig niet. Het Weens Koopverdrag kent daartegen wel een verhoogde drempel, omdat sprake moet zijn van een zogeheten wezenlijke tekortkoming. Het is niet eenduidig aan te geven wat nu wel of geen wezenlijke tekortkoming is. In ieder geval moet worden bedacht dat bij de toepassing van het Weens Koopverdrag minder snel een ontbinding gerechtvaardigd is. Dat is belangrijke informatie voor met name leveranciers in de industrie, omdat een afnemer minder snel een order kan annuleren of terugsturen als er een gebrek in de prestatie zit. Het moet echt gaan om een wezenlijke tekortkoming. Wel moet een koper binnen een redelijke termijn na de ontdekking van het gebrek (of wanneer de koper dit had kunnen vaststellen), klagen over het gebrek. Wordt er niet aan deze klachtplicht voldaan, dan kunnen de rechten die de koper heeft komen te vervallen.
Schadevergoeding vorderen onder het Weens Koopverdrag
Na de ontbinding (of wanneer ontbinding onder het Weens Koopverdrag niet mogelijk is), dan kan de partij die schade lijdt schadevergoeding vorderen onder het Weens Koopverdrag. In artikel 74 van het Weens Koopverdrag is uitgemaakt dat de schadevergoeding wegens een tekortkoming van een partij bestaat uit een bedrag gelijk aan de schade, met inbegrip van de gederfde winst, die door de andere partij als gevolg van de tekortkoming wordt geleden. Een zodanige schadevergoeding mag evenwel niet hoger zijn dan de schade die de partij die in de nakoming is tekortgeschoten bij het sluiten van de overeenkomst voorzag of had behoren te voorzien als mogelijk gevolg van de tekortkoming, gegeven de feiten die zij kende of die zij had behoren te kennen.
Bij een ontbinding van de overeenkomst heeft, wanneer de betreffende producten een dagprijs hebben, de partij die schadevergoeding eist, zo zij niet is overgegaan tot een dekkingskoop als bedoeld in artikel 75, recht op het verschil tussen de in de overeenkomst bepaalde prijs en de ten tijde van de ontbinding geldende dagprijs, onverminderd haar recht op vergoeding van andere schade overeenkomstig artikel 74. Wanneer evenwel de partij die schadevergoeding eist de overeenkomst ontbindt na de zaken te hebben overgenomen, wordt de dagprijs ten tijde van die overname gehanteerd in plaats van de dagprijs ten tijde van de ontbinding.
Contact opnemen met een advocaat gespecialiseerd in het Weens Koopverdrag
Wilt u advies inwinnen over het Weens Koopverdrag, dan helpen onze advocaten contractenrecht u graag verder. Wij stellen waar gewenst inkoopvoorwaarden en verkoopvoorwaarden op. Omgekeerd kunnen we u ook bijstaan als er een geschil ontstaan is waar het Weens Koopverdrag een rol speelt. Onze procesadvocaten procederen veel internationaal en weten waar de voordelen, nadelen en risico’s zitten wanneer het over het Weens Koopverdrag gaat. U kunt met onze ervaren advocaat Weens Koopverdrag, Remko Roosjen, contact opnemen. Hij helpt u graag verder.
