In een recent vonnis van de Rechtbank Rotterdam staat een interessante uitleg van het Weens Koopverdrag (afgekort ook wel het ‘CISG’). De zaak zag op een internationale mondkapjesdeal. De uitkomst is anders dan u op het eerste gezicht wellicht zou verwachten. In deze blog gaan advocaat contractenrecht Remko Roosjen en Sabine Vletter daarom specifiek in op de werking, de risico’s, maar ook zeker de voordelen die aan het Weens Koopverdrag kleven. Een veelvoorkomende vraag is, en daar zien we ook hier het voorbeeld van, moet ik als internationale opererende onderneming het Weens Koopverdrag wel of niet uitsluiten?
Zakelijk geschil onder het CISG
Koopovereenkomst mondkapjes
E2C, een Nederlands bedrijf dat zich richt op de verkoop van goederen uit China binnen Europa, heeft een koopovereenkomst gesloten met Medical, een Italiaans bedrijf dat zich richt op het in- en verkopen van medische hulpgoederen aan ziekenhuizen. Op 23 maart 2020, het begin van de Covid-pandemie in Europa, wordt een overeenkomst gesloten voor het leveren van mondkapjes door E2C. Op 25 maart 2020 betaalt Medical het gehele overeengekomen bedrag aan E2C. De mondkapjes zijn echter nooit geleverd. E2C heeft voor het vervoer van de mondkapjes een extern vervoersbedrijf ingeschakeld. Dit vervoersbedrijf heeft op haar beurt de mondkapjes afgegeven aan weer een ander bedrijf. Medical vordert terugbetaling van de koopprijs, op basis van een tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst. De rechtbank heeft de vorderingen van Medical afgewezen.
Het internationale handelsgeschil draait in de kern om een tweetal zaken.
- Zijn partijen op grond van de koopovereenkomst gebonden aan het Weens Koopverdrag nu zij in verschillende staten gevestigd zijn?
- Omvat de koopovereenkomst ook de aansprakelijkheid voor E2C voor het vervoer van de mondkapjes, nu zij dit hebben uitbesteed aan een derde partij?
Wat is het Weens Koopverdrag?
Het Weens Koopverdrag is een internationaal uniform verdrag en omvat regels omtrent internationale koopovereenkomsten tussen twee commerciële partijen. Het Weens Koopverdrag kan van toepassing zijn wanneer er internationaal gecontracteerd wordt en ziet op koopovereenkomsten betreffende roerende zaken. Het ziet niet op een consumentenkoop. Het Weens Koopverdrag is automatisch van toepassing als beide partijen van gevestigd zijn in een lidstaat dat is aangesloten bij het verdrag én het verdrag niet uitdrukkelijk bij overeenkomst (of bijvoorbeeld in algemene inkoopvoorwaarden of verkoopvoorwaarden) wordt uitgesloten. Het Weens Koopverdrag kan ook van toepassing zijn als slechts één land is aangesloten. Het Weens Koopverdrag wordt gezien als een verlengstuk van het Nederlandse recht en, mocht iets niet geregeld zijn in het Weens Koopverdrag, dan wordt op het reguliere Nederlandse recht teruggevallen.
Waar moet u rekening mee houden als u contracteert onder het Weens Koopverdrag?
Het is van belang dat u zich bij het aangaan van koopovereenkomsten met internationale commerciële partijen bewust bent van het bestaan van het Weens Koopverdrag. Dit zodat het niet zoals in bovenstaande zaak “zomaar” van toepassing is, maar ook vanwege het supranationale karakter van het Weens Koopverdrag. Naast het nationale recht bestaat supranationaal recht. Hieronder vallen alle afspraken en regels die internationale organisaties zoals de Verenigde Naties of de Europese Unie maken en waar de lidstaten zich aan dienen te houden. Kenmerkend aan deze wetgeving is dat supranationale wetten voorrang hebben ten opzichte van nationale wetgeving. Het Weens Koopverdrag heeft dus ook voorrang op het nationale Nederlandse kooprecht. Dit kan begrijpelijkerwijze problemen opleveren voor uw koopovereenkomst wanneer u ervan uitgaat dat deze naar nationaal recht juist is, maar later blijkt dat het Weens Koopverdrag het in eerste instantie geldende recht is. Onze advocaten contractenrecht zien vaak dat het Weens Koopverdrag over het hoofd wordt gezien bij commerciële contracten. Afhankelijk van uw positie kan dat nieuwe onvoorziene risico’s opleveren, of omgekeerd kunnen commerciële kansen onbenut worden gelaten. het is dus goed om te weten wanneer u baat heeft bij het insluiten of uitsluiten van het Weens Koopverdrag. Laat u hierover goed adviseren door advocaten.
Is het Weens Koopverdrag van toepassing?
In de onderhavige mondkapjesdeal betrof het een Nederlands bedrijf en een bedrijf uit Italië, waarvan de landen waarin partijen gevestigd zijn allebei aangesloten zijn bij het Weens Koopverdrag. Tevens is bij de koopovereenkomst de werking van het verdrag niet contractueel uitgesloten en is zij daarmee dus van toepassing. De rechtbank oordeelt dat het Weens Koopverdrag aanvullend op het Nederlands recht werkt, nu E2C gevestigd is in Rotterdam.
Vervoer en de verhouding met het Weens Koopverdrag
Het geschil wordt interessant bij de vervoersvraag. Zoals hierboven reeds uitgelegd zorgt de toepassing van het Koopverdrag ervoor dat de nationale wetgeving opzij wordt gezet. Het Nederlandse recht bepaalt dat bij een koopovereenkomst het risico voor de zaak, tot het moment van aflevering, bij de verkoper ligt. Pas ná aflevering gaat het risico over op de koper. Dit is waar het mis lijkt te gaan aan de zijde van Medical. Het Weens Koopverdrag bepaalt nu juist dat vanaf het moment waarop de zaken aan de eerste vervoerder worden afgegeven, het risico overgaat op de koper. E2C heeft de mondkapjes door een externe partij laten vervoeren, en vanaf het moment van afgifte komt het risico dan ook bij de koper, Medical, te liggen. Doordat het Weens Koopverdrag in eerste instantie van toepassing is op de overeenkomst tussen E2C en Medical is de bepaling over de risicoverdeling dan ook degene die er hier voor zorgt dat Medical het risico draagt vanaf het moment van vervoer. Hiermee is Medical dan ook niet langer in de positie E2C aan te spreken tot vervanging, dan wel schadevergoeding voor de niet geleverde mondkapjes, nu E2C simpelweg niet meer aansprakelijk is voor geleden schade.
Voordelen en nadelen Weens Koopverdrag
Het Weens Koopverdrag wel of niet uitsluiten blijft altijd een afweging aan welke kant u staat. Bent bijvoorbeeld leverancier, dan heeft u mogelijk een groot belang dat het Weens Koopverdrag van toepassing is. Als koper heeft u er mogelijk minder baat bij. Een groot voordeel van het Koopverdrag is in ieder geval de minder ruime aansprakelijkheid voor de verkoper. Volgens het Nederlands recht geldt in beginsel een onbeperkte aansprakelijkheid voor de verkoper. Door de toepassing van het Weens Koopverdrag kunt u, als verkopende partij, een groot deel van de risico’s bij overeenkomst reeds uitsluiten. Daarbij zijn de vervaltermijnen korter dan in het nationale recht. Dat wil zeggen, indien sprake is van wanprestatie of gebreken bij de koopovereenkomst dient hier binnen 2 jaar melding van te worden gemaakt bij de verkoper. Wordt dit niet tijdig gedaan vervalt de mogelijkheid tot vervanging of schadevergoeding.Een anders noemenswaardig voordeel voor een leverancier, is dat de koper minder snel kan ontbinden. Er moet (anders dan het Nederlandse recht) sprake zijn van een ‘wezenlijke‘ tekortkoming in tegenstelling tot ‘iedere‘ tekortkoming.
Treedt u nu juist als kopende partij op kan het gunstig zijn het Weens Koopverdrag Koopverdrag uit te sluiten bij uw overeenkomst. Hiermee is de aansprakelijkheid meer gewaarborgd en staan meer mogelijkheden open in het geval van wanprestatie door de verkopende partij.
Advocaat Weens Koopverdrag
Het lijkt erop dat Medical niet alert (genoeg) is geweest op de toepassing van het Weens Koopverdrag op de gesloten koopovereenkomst, en de hiermee nadelige gevolgen voor haar. Dus: Weens Koopverdrag wel of niet uitsluiten? Volgens Nederlandse wetgeving geldt in beginsel de contractsvrijheid, en u kunt dan ook zelf besluiten of u het Weens Koopverdrag wel of niet van toepassing verklaart in uw koopovereenkomst met een buitenlandse partij. Twijfelt u over de uitwerking van de toepassing van het Weens Koopverdrag bij uw overeenkomst? Wilt u advies inwinnen omtrent het Verdrag in uw koopovereenkomst, dan helpt onze advocaat Weens Koopverdrag Remko Roosjen of collega Sabine Vletter u graag verder. Neem gerust contact op via onderstaande gegevens.
