Een handelsagent verplicht zich om namens de principaal overeenkomsten te sluiten. Hij treedt hierbij niet zelf als contractpartij op, maar behartigt enkel de belangen van de principaal.
Wat is een agentuurovereenkomst?
Een agentuurovereenkomst is een contract tussen een principaal (opdrachtgever) en een handelsagent, waarbij een handelsagent voor de principaal tegen betaling van een vergoeding (commissie) bemiddelt bij het tot stand komen van overeenkomsten. De regelgeving rondom agentuur is in het Burgerlijk wetboek vastgelegd in artikel 7:428 e.v. BW. Onze advocaat voor agentuurovereenkomsten, Remko Roosjen, gaat nader in op de agentuurovereenkomst
De advocaten contractenrecht van MAAK Advocaten genieten een jarenlange ervaring in het inrichten van een agentuurovereenkomst en het adviseren over de beëindiging van de agentuurovereenkomst. Een agentuurovereenkomst opstellen is een vak apart. Wanneer is er sprake van exclusiviteit? Wanneer komt de handelsagent provisie toe? Hoe moet de overeenkomst correct worden uitgevoerd? Wat zijn de opzegbevoegdheden van partijen? Welke opzegtermijnen gelden er? En heeft de handelsagent bij het einde van de agentuurovereenkomst recht op provisie? Als advocaat bij agentuurovereenkomsten zijn dit zomaar wat vragen die we met regelmaat tegenkomen. Daarnaast zijn er vaker vragen over de exclusiviteit van een agentuurovereenkomst en de vraag of de principaal ook zelf het contractsgebied mag bedienen (en zo ja, of daarover provisie aan de handelsagent verschuldigd is).
Waar in de wet is de agentuur geregeld?
In Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek is de agentuurcontract geregeld. U vindt hierin ook welke bepalingen van regelend en welke bepalingen van dwingendrechtelijke aard zijn. Zaken over klantenvergoeding, provisie, inzage, verjaring en opzegging zijn hierin opgenomen
Wat is de wettelijke definitie van een agentuurovereenkomst?
Een agentuurovereenkomst is volgens de wet gedefinieerd als een overeenkomst waarbij de ene partij (de principaal), de andere partij (de handelsagent) op (en verbindt de handelsagent zich daartoe), om voor een bepaalde of onbetaalde tijd en tegen een beloning (commissie), bij de totstandkoming van overeenkomsten bemiddeling te verlenen. De bemiddeling (het sluiten van de overeenkomst) vindt plaats op naam en voor rekening van de principaal, zonder dat er sprake is van ondergeschiktheid (zoals bij een arbeidsovereenkomst).
De definitie van een agentuurovereenkomst is geregeld in artikel 7:428 BW:
Artikel 428
1. De agentuurovereenkomst is een overeenkomst waarbij de ene partij, de principaal, aan de andere partij, de handelsagent, opdraagt, en deze zich verbindt, voor een bepaalde of een onbepaalde tijd en tegen beloning bij de totstandkoming van overeenkomsten bemiddeling te verlenen, en deze eventueel op naam en voor rekening van de principaal te sluiten zonder aan deze ondergeschikt te zijn.
2. De bepalingen van deze afdeling zijn niet van toepassing op agentuurovereenkomsten waarop de de Wet op het financieel toezicht van toepassing is.
3. Ieder der partijen is verplicht de wederpartij op haar verzoek een ondertekend geschrift te verschaffen dat de dan geldende inhoud van de agentuurovereenkomst weergeeft.
Bepalingen in een agentuurovereenkomst
De typische voorwaarden van een agentuurovereenkomst (commerciële agentuurovereenkomst) zijn:
- Werkingsgebied – Het geografische gebied en/of de productgroepen waarvoor de agent exclusief of niet-exclusief is aangesteld.
- Verplichtingen van de agent – Zoals het verwerven en onderhouden van een klantenbestand, promotie van de producten, rapporteren aan de principaal.
- Verplichtingen van de principaal – Zoals het leveren van informatie, instructies en ondersteuning aan de agent.
- Vergoeding – Meestal een provisie over de door de agent gegenereerde omzet, eventueel aangevuld met een vaste vergoeding.
- Duur en opzegging – De looptijd (bepaalde of onbepaalde tijd) en de opzegtermijnen die in acht moeten worden genomen.
- Klantenvergoeding (goodwillvergoeding) – De voorwaarden waaronder de agent bij beëindiging recht heeft op een vergoeding voor de opgebouwde goodwill.
- Concurrentiebeding – Eventuele beperkingen voor de agent om na beëindiging soortgelijke activiteiten te verrichten.
- Geheimhoudingsplicht – Vertrouwelijkheidsverplichtingen voor beide partijen.
- Toepasselijk recht en geschillenbeslechting – Het recht dat van toepassing is en de aangewezen rechter of arbitrage-instantie.
De agentuurovereenkomst is grotendeels dwingend geregeld in het Nederlandse BW ter implementatie van de Europese Agentuurrichtlijn, dus partijen hebben beperkte vrijheid om hiervan af te wijken.
Opzegtermijn agentuurovereenkomst
De duur van een typische agentuurovereenkomst kan zowel voor bepaalde als voor onbepaalde tijd zijn overeengekomen. Voor overeenkomsten voor onbepaalde tijd gelden de volgende wettelijke opzegtermijnen voor de principaal:
- Minimaal 1 maand opzegtermijn voor het einde van het eerste jaar
- 2 maanden na het tweede jaar
- 3 maanden na het derde jaar
- 4 maanden na het vierde jaar
- 6 maanden na het vijfde jaar en de volgende jaren
Voor de agent gelden dezelfde minimumtermijnen, tenzij de overeenkomst in een kortere termijn voor de agent voorziet.
Partijen kunnen dus zelf een langere opzegtermijn overeenkomen dan de wettelijke minimumtermijnen. Bij overeenkomsten voor bepaalde tijd eindigt de overeenkomst van rechtswege na het verstrijken van de overeengekomen duur, tenzij partijen de overeenkomst verlengen.
De wettelijke regels over de opzegtermijnen zijn van dwingend recht en bedoeld ter bescherming van de agent als de zwakkere partij. De rechter kan een te korte opzegtermijn ambtshalve aanvullen tot de wettelijke minimumtermijn.
Is goodwill verschuldigd bij het einde van een agentuurcontract?
Naast een recht op schadevergoeding kan een handelsagent aanspraak maken op een zogenoemde klantenvergoeding (‘goodwill’). Deze aanspraak kan immens oplopen en zowel als principaal als handelsagent doet u er goed aan zich hierover te laten adviseren. Er is een maximum aan een goodwillvergoeding / klantenvergoeding. Zo mag het bedrag van de vergoeding niet hoger zijn dan dat van de beloning van één jaar, berekend naar het gemiddelde van de laatste vijf jaren of, indien de agentuurovereenkomst korter heeft geduurd, naar het gemiddelde van de gehele duur daar.
Kan een agentuurovereenkomst worden verlengd of vernieuwd?
Ja, een agentuurovereenkomst kan worden verlengd of vernieuwd na het verstrijken van de overeengekomen looptijd. Voor agentuurovereenkomsten voor bepaalde tijd geldt dat de overeenkomst van rechtswege eindigt na het verstrijken van de overeengekomen duur, tenzij partijen de overeenkomst expliciet verlengen of vernieuwen.
Er zijn geen wettelijke beperkingen om een agentuurovereenkomst voor bepaalde tijd meerdere malen te verlengen of te vernieuwen. Partijen zijn in beginsel vrij om dit overeen te komen. Bij een verlenging blijft de bestaande overeenkomst in stand en wordt alleen de looptijd verlengd. Bij een vernieuwing sluiten partijen een nieuwe overeenkomst voor een nieuwe periode.
Voor agentuurovereenkomsten voor onbepaalde tijd is verlenging of vernieuwing niet aan de orde. Deze overeenkomsten lopen door totdat één van de partijen de overeenkomst opzegt met inachtneming van de wettelijke opzegtermijnen.
De wettelijke regels omtrent opzegging en de eventuele verplichting tot betaling van een klantenvergoeding bij beëindiging blijven onverminderd van kracht, ongeacht of de overeenkomst is verlengd of vernieuwd.
exclusieve AGENTUUROVEREENKOMST
De exclusieve agentuurovereenkomst en het niet-exclusieve agentuurcontract zijn beide mogelijk, afhankelijk van wat u af wenst te spreken. Let op: wanneer u niets afspreekt, kan er een bewijsvermoeden ontstaan dat de handelsagent exclusief in het contractsgebied actief is. Als principaal moet u ook dan provisie betalen aan de handelsagent wanneer u zelf omzetten genereert. Dit wordt vaak over het hoofd gezien, met alle gevolgen van dien.
Een exclusief agentuurcontract kan een bepaling bevatten dat de handelsagent enkel in een bepaald contractsgebied de producten of diensten mag aanbieden. Omgekeerd kan ook een principaal exclusief worden gebonden. Dat houdt in dat de principaal geen andere partijen in een afgesproken contractsgebied zal benaderen voor het leveren en verkopen van producten of diensten. Hoe u de agentuurovereenkomst inricht is aan u en we wijzen u graag over de contractuele opties. Vaak zal de positie die partijen al in de markt genieten een omstandigheid zijn waarom wel of niet voor een exclusieve agentuurovereenkomst wordt gekozen. Het opstellen van een exclusiviteitsbeding kunt u bij uw advocaat neerleggen. Onze advocaten helpen u graag om de bepaling zo goed mogelijk voor u in te richten. Ook kijken we met u naar de mededingingsrechtelijke aspecten die hieraan kunnen kleven.
AGENTUURcontract OP laten STELLEN DOOR EEN ADVOCAAT
Een goede schriftelijke agentuurovereenkomst strekt altijd tot de aanbeveling. Een agentuurcontract op laten stellen door een advocaat is vaak geen overbodige luxe. De advocaten contractenrecht van MAAK Advocaten kunnen u daarin begeleiden en voorstellen aandragen voor een overeenkomst op maat. Verreweg de meeste procedures over een agentuurovereenkomst gaan over de vraag wat partijen met bepaalde afspraken bedoeld hebben. Veel geschillen kunnen worden vermeden wanneer zaken goed op papier staan en partijen begrijpen wat er over en weer van elkaar verwacht wordt. Dit geldt zowel voor de uitvoering van de overeenkomst als ook de provisieafspraken die een belangrijk onderdeel vormen van de agentuurovereenkomst.
PROVISIE HANDELSAGENT BIJ EEN AGENTUUROVEREENKOMST
Op grond van de Nederlandse wetgeving heeft de handelsagent recht op provisie voor de overeenkomsten die tijdens de duur van het agentuurcontract zijn tot stand gekomen, wanneer (a) de overeenkomst door tussenkomst van de handelsagent is tot stand gekomen of (b) de overeenkomst is tot stand gekomen met iemand die de handelsagent reeds vroeger voor een dergelijke overeenkomst had aangebracht, of (c) de overeenkomst is afgesloten met iemand die behoort tot de klantenkring die, of gevestigd is in het gebied dat aan de handelsagent is toegewezen (tenzij uitdrukkelijk is overeengekomen dat de handelsagent ten aanzien van die klantenkring of in dat gebied niet het zogenoemde ‘alleenrecht’ heeft).
De afgelopen decennia is er veel rechtspraak gewezen over de provisie bij een agentuurovereenkomst. Laat u hierover door uw agentuurovereenkomst advocaat informeren. De handelsagent heeft recht op provisie voor de voorbereiding van na het einde van de agentuurovereenkomst tot stand gekomen overeenkomsten wanneer de handelsagent (a) deze hoofdzakelijk aan de tijdens de duur van de agentuurovereenkomst door hem verrichte werkzaamheden zijn te danken en binnen een redelijke termijn na de beëindiging van die overeenkomst zijn afgesloten, of (b) hij of de principaal, overeenkomstig de hiervoor genoemde voorwaarden de bestelling van de derde heeft ontvangen voor de beëindiging van de agentuurovereenkomst. Het recht op provisie mist, wanneer niet de handelsagent maar zijn voorganger hierop aanspraak maakt, of uit de omstandigheden voortvloeit dat het billijk is de provisie tussen hen beiden te verdelen.
Hoe zeg je een agentuurovereenkomst op?
Een veelvoorkomende vraag is hoe je een agentuurovereenkomst opzegt. Een agentuurovereenkomst opzeggen door een advocaat kan u helpen bij het goed motiveren van de opzegging. Daarmee worden eventuele schade-aanspraken in de kiem gesmoord of zoveel mogelijk beperkt.
De minimale termijnen voor een regelmatige opzegging van de agentuurovereenkomst zijn wettelijk vastgelegd. Met inachtneming daarvan is het mogelijk om andere afspraken te maken. Het is belangrijk om daar bij het opstellen van een agentuurovereenkomst rekening mee te houden. Heeft u echter een oude agentuurovereenkomst die u wilt beëindigen, laat u dan door uw advocaat adviseren over de mogelijkheden. Een opzegging van de agentuurovereenkomst kan mogelijk behoorlijke financiële gevolgen hebben, waardoor het soms beter is de agentuurovereenkomst op een ander moment te beëindigen. MAAK Advocaten bespreekt dit graag met u en voorziet u van strategische keuzes.
Advocaat voor agentuurovereenkomsten
Ons gespecialiseerde advocatenkantoor helpt u graag verder bij vragen over de opzegging van een agentuurovereenkomst. Wanneer u advies wilt inwinnen over een contractrechtelijke vraag, dan biedt ons kantoor daartoe mogelijkheden. Wij zijn in heel Nederland actief en bieden ook support bij internationale vraagstukken.
We hebben een sterk team van advocaten met als specialisatie contractenrecht. Onze advocaat commercial law Remko Roosjen geeft leiding aan dit team en we horen graag hoe we u het beste kunnen ondersteunen. Bent u op zoek naar andere praktijkgebieden, dan kunnen onze advocaten in Amsterdam u mogelijk ook ondersteunen, of aan een geschikte partner doorverwijzen. Uw belang staat bij ons te allen tijde voorop en we zoeken graag naar praktische oplossingen en snel resultaat. Neem contact op met onze specialist contractenrecht in Amsterdam en ontdek uw mogelijkheden.